Choć od czasu pojawienia się aplikacji mObywatel oraz innych z nią powiązanych aktualizacji prawnych minęło już sporo czasu, wśród kierowców wciąż panuje dezorientacja, związana z koniecznością wożenia prawa jazdy ze sobą.
Jak więc wygląda sytuacja na dzień dzisiejszy?
Od 5.12.2020 kierowca nie ma prawnego obowiązku posiadania przy sobie prawa jazdy. Przyczyną tej zmiany jest udostępnienie funkcjonariuszom policji Centralnej Ewidencji Kierowców, zawierającej dane o wszystkich uprawnionych do prowadzenia pojazdów obywatelach Rzeczpospolitej Polskiej.
Chociaż wielu kierowców obawiało się, że w związku ze zniknięciem obowiązku wożenia dokumentu, będą zmuszeni do zainstalowania aplikacji, na razie nic nie wskazuje na taki rozwój sprawy.
Jak wygląda kontrola w oparciu o CEK?
Podstawą do weryfikacji naszych uprawnień są imię i nazwisko kierowcy, oraz seria i numer blankietu (druku) dokumentu. Jako, iż mało prawdopodobne jest, aby każdy z nas znał na pamięć wszystkie oznaczenia cyfrowe prawa jazdy, identyfikacja danej osoby zostaje dokonana zazwyczaj na podstawie jej imienia i nazwiska, potwierdzonego za pomocą dowodu osobistego.
Korzyści z posiadania fizycznego lub elektronicznego prawa jazdy podczas kontroli.
Nawet, jeżeli nie jesteśmy już zobowiązani prawnie do posiadania dokumentu cały czas przy sobie, z jego okazania w trakcie kontroli wynikają liczne korzyści.
Jest to przede wszystkim skrócenie czasu inspekcji i ułatwienie pracy policjantom. Nie dość, że liczba kierowców wciąż rośnie (obecnie grubo ponad połowa pełnoletnich obywateli RP jest uprawnionych do prowadzenia pojazdów mechanicznych), to ze względu na ilość danych w bazie mogą pojawić się w niej błędy – do końca stycznia w systemie wykryto ponad 4,6 tys. nieścisłości, polegających na rozbieżności danych.
Co więcej, jeżeli nasze nazwisko jest często spotykane, czasem pojawia się dodatkowy problem z weryfikacją uprawnień – policjanci muszą sprawdzić np. 200 Janów Kowalskich, zanim dotrą do naszej rubryki.
Okazując funkcjonariuszom dokument fizyczny mogą oni nas natychmiastowo zidentyfikować na podstawie jego numeru i serii – mamy również całkowitą pewność co do poprawności naszych danych oraz ubezpieczenia na wypadek rozbieżności w danych z CEK.
Jeżeli nie chcemy wozić ze sobą naszego prawa jazdy, możemy zainstalować aplikację mObywatel, aby podczas kontroli móc posłużyć się jego elektroniczną wersją. Korzystając jednak z tej aplikacji musimy upewnić się co do zgodności danych – one również pochodzą z CEK.
Wszystkim kierowcom polecamy zajrzeć do specjalnej zakładki na www.gov.pl – aby sprawdzić stan danych, oraz poinformować o ewentualnej rozbieżności informacji z CEK i tych, zawartych w naszym prawie jazdy.
Jest to szczególnie ważne w sytuacji, w której nie zamierzamy wozić ze sobą dokumentu. Osoba, której stan uprawnień uległ nieprawidłowościom w zapisie bazy CEK, w razie kontroli jest postrzegana przez policjantów jako w ogóle nieuprawniona do kierowania pojazdem mechanicznym. Jeśli funkcjonariuszowi nie uda się w inny sposób zweryfikować rzeczywistego ich stanu, może on zakazać kierowcy dalszej jazdy i skierować go np. na komisariat.
Co jeszcze podlega sprawdzeniu podczas rutynowej kontroli drogowej?
- Dokumenty pojazdu (w tym dowód rejestracyjny, aktualna polisa OC)
- Już od od 1 października 2018 roku nie trzeba mieć ze sobą dowodu rejestracyjnego i potwierdzenia ubezpieczenia OC – funkcjonariusz sprawdzi jednak powyższe dane za pomocą wglądu do bazy CEK.
- Posiadanie przez kierowcę obowiązkowego wyposażenia samochodu (trójkąt ostrzegawczy i gaśnica, umieszczona w łatwo dostępnym miejscu, kontrola tablic rejestracyjnych)
- Ogólny stan kierowcy – trzeźwość, wykluczenie zażycia przez niego substancji odurzających
- W przypadku badania alkomatem, możemy odmówić jego przeprowadzania jedynie wówczas, gdy jest to spowodowane naszym stanem zdrowia (np. choroba zakaźna, przenosząca się drogą kropelkową). Taka odmowa skutkuje zmianą metody badania -kierowca zostaje natychmiastowo przewieziony radiowozem do najbliższego szpitala w celu przeprowadzenia badania krwi, którego wyniku nie da się podważyć*
- Jeżeli policjant dopatrzy się u zatrzymanego kierowcy oznak słabej kondycji fizycznej lub niedomagań zdrowotnych, np. kiepskiego stanu wzroku, może on wystąpić z wnioskiem do starostwa powiatowego o przeprowadzenie specjalistycznych badań kontrolnych w placówkach medycznych.
- Stan techniczny pojazdu
- Policjant może wykorzystywać do weryfikacji stanu pojazdu wszelkie urządzenia kontrolno-pomiarowe z aktualną homologacją. Zatrzymany kierowca ma prawo zażądać potwierdzenia ich zgodności z aktualnymi normami.
- Funkcjonariusze mają prawo tymczasowo zatrzymać samochód kierowcy, jeżeli samochód jest w złym stanie technicznym. Mogą oni skorzystać z tego prawa także wtedy, gdy pojazd narusza wymagania ochrony środowiska. Również dowód rejestracyjny może zostać skonfiskowany – zazwyczaj dzieje się to w sytuacji, gdy przegląd techniczny pojazdu nie został przeprowadzony w wyznaczonym terminie, prawidłowość jego przeprowadzenia budzi wątpliwości lub auto zagraża bezpieczeństwu na drodze.
- od 1 stycznia 2020 roku kierowca ma obowiązek umożliwić funkcjonariuszowi sprawdzenie stanu licznika.
Funkcjonariusz policji ma prawo do przeprowadzenia kontroli osobistej oraz sprawdzenia zawartości bagażu bądź ładunku. Może on jednak dokonać przeszukania tylko wtedy, gdy ma uzasadnione podejrzenie względem uczestnika ruchu wobec popełnienia przez niego czynu zabronionego.
Przepis ten tyczy się także sprawdzenia telefonu komórkowego kierowcy.
* Wielu kierowców, u których wykryto niewielkie przekroczenie granicy pomiędzy stanem alkoholu we krwi, kwalifikującym czyn jako przestępstwo (np. 0,51 promila), odwołuje się od wyniku badania alkomatem. Najpowszechniej używane alkomaty mają tolerancję błędu, wynoszącą 0,03 promila – w przypadku podważenia takiego wyniku testu, sąd przeważnie bierze ją na korzyść kierowcy. Musimy jednak pamiętać, iż jest to na tyle mikroskopijny margines błędu, że w przeważającej ilości spraw nie ma on najmniejszego wpływu na ewentualne oskarżenie.
Mandat za opuszczenie samochodu?
Po otrzymaniu sygnału do zatrzymania pojazdu, kierowca powinien zrobić to w wyznaczonym przez policjanta miejscu, które nie zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego. Jeżeli w pobliżu nie ma takiego miejsca, policjant może wydać polecenie kierowcy, by ten pojechał za radiowozem.
Po zatrzymaniu pojazdu w wyznaczonym miejscu kierowca powinien przede wszystkim:
- pozostać w pojeździe,
- trzymać ręce na kierownicy,
- wyłączyć silnik i włączyć światła awaryjne na polecenie funkcjonariusza,
- umożliwić identyfikację pojazdu – dostęp do komory silnika.
Kierowca nie ma prawa opuszczania pojazdu pod groźbą wysokiego mandatu. Jedyną dozwoloną sytuacją jest wyjście z samochodu po wydaniu przez policjanta takiego polecenia. Zakaz ten tyczy się również pasażerów – mogą opuścić samochód jedynie za pozwoleniem funkcjonariusza.
Za niestosowanie się do poleceń funkcjonariusza, przeprowadzającego kontrolę grozi nam mandat w wysokości do 500 zł.
Korzyści posiadania mPrawa jazdy
- Możliwość sprawdzenia stanu punktów karnych
- Możliwość podpięcia do aplikacji panelu mPojazd
- Uwaga! Ta zakładka działa na podstawie danych z Centralnej Ewidencji Pojazdów, więc aby móc z niej skorzystać, musimy być zarejestrowani w dowodzie rejestracyjnym jako właściciel samochodu- tym samym, nie sprawdzi się ona u posiadaczy aut leasingowanych, firmowych/służbowych oraz pożyczanych (np. od rodziców)
- Alert o kończącej się ważności polisy ubezpieczeniowej
- Wgląd w termin ważności badania technicznego pojazdu
- Aktualny stan licznika i data jego wprowadzenia do bazy CEP
Mimo powyższych atutów, główną zaletą tej aplikacji jest możliwość bezpiecznego posiadania wszystkich niezbędnych dokumentów w jednym miejscu, co bywa szczególnie przydatne w nieprzewidzianych sytuacjach. Jeżeli nie jesteśmy przekonani co do tej opcji, proponujemy ją wypróbować – jest całkowicie bezpłatna i jej użytkowanie nie wymaga nadmiernie dużego zużycia danych komórkowych.
Przed pobraniem aplikacji mObywatel musimy założyć profil zaufany na stronie www.gov.pl, oraz aktywować na jego podstawie panel mTożsamość.
Cała instrukcja znajduje się tutaj.