Czym jest prawo jazdy?
W dzisiejszych czasach prawo jazdy stało się dokumentem całkowicie powszechnym. Wielu z nas nie wyobraża sobie życia, bez możliwości korzystania z samochodu czy innych różnych środków transportu. W polskim prawie widnieje aż 16 różnych kategorii prawa jazdy. Każde z nich uprawnia do kierowania innych pojazdów. W obrębie głównych kategorii wydzielono również liczne podkategorie, które dokładnie precyzują uprawnienia.
Jakie są kategorie prawa jazdy?
Podstawowych kategorii prawa jazdy jest kilka. Naszą listę zacznijmy od prawa jazdy AM. To kategoria, która weszła w życie dopiero w 2013 roku i zastąpiła, bardzo dobrze nam wszystkim znaną kartę motorowerową. Następnie przechodzimy do prawa jazdy kategorii A, które uprawnia do poruszania się motocyklami, oraz to najbardziej oczywiste, czyli prawo jazdy kategorii B, dzięki któremu możemy zasiąść za kierownicę większości samochodów osobowych. Prawo jazdy oznaczone literą C, uprawnia do prowadzenia pojazdów ciężarowych, natomiast kategoria D jest zarezerwowana dla wszystkich kierowców autobusów. Ciekawostką jest na pewno kategoria T, o której istnieniu nie wie wiele osób. A mianowicie, ta kategoria uprawnia do prowadzenia traktora rolniczego z przyczepą oraz pojazdów wolnobieżnych.
Kiedy można zacząć zdawać na motorower?
Prawo jazdy kategorii AM jak już wspominaliśmy, kilka lat temu zastąpiło kartę motorowerową, więc można stwierdzić, że jest to najświeższa kategoria w polskim prawie jazdy. Co do warunków uzyskania uprawnień na te pojazdy nie zmieniło się jednak zbyt wiele. O prawo jazdy kategorii AM w większości starają się nastolatkowie, dla których jest to pierwsza styczność z egzaminem. Co istotne, należy pamiętać o tym, że osoba niepełnoletnia chcąca brać udział w egzaminie na kategorię AM, musi uprzednio przedstawić pisemną zgodę rodziców lub opiekunów prawnych. Jako ciekawostkę, można też dodać, że uprawnienia, które oferuje prawo jazdy kategorii AM, zapewnia również dokument każdej innej kategorii. Ten typ uprawnienia pozwala również na kierowanie czterokołowcem lekkim (np. quadem), którego masa własna nie przekracza 350 kg i konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do 45 km/h.
Uprawnienia na motocykl – poznaj kategorię A
Czasy, kiedy karierę na dowolnym motocyklu można było zacząć w wieku 16 czy 17 lat odeszły bezpowrotnie. W 2011 roku, wraz z ustawą o regulacjach w zakresie rodzajów praw jazdy na motocykle, poznaliśmy podział kategorii, który wyznacza minimalny wiek zainteresowanego do uzyskania wymarzonego uprawnienia. By móc otrzymać dawną kartę motorowerową (kat. AM), należy mieć skończone 14 lat.
O prawo jazdy kategorii A1, która pozwala kierować motocyklem o pojemności skokowej silnika nieprzekraczającej 125 cm3 mocy oraz motocyklem trójkołowym, którego moc nie może być większa niż 20,39 KM, może się ubiegać osoba powyżej 16 roku życia, jednak podobnie jak w przypadku kategorii AM, jeśli jest niepełnoletnia wymagana jest pisemna zgoda rodziców.
Otrzymując uprawnienia kategorii A2, możliwe jest: kierowanie motocyklem o mocy nieprzekraczającej 35 kW, motocyklem trójkołowym o mocy nieprzekraczającej 15kW oraz pojazdami określonymi dla prawa jazdy kategorii AM. W tym przypadku wymogiem jest ukończenie 18 roku życia, czyli nie potrzebne już jest pozwolenie od żadnego opiekuna prawnego.
Ostatnim rodzajem jest oczywiście wymarzona kategoria A. Dzięki niej możliwe jest kierowanie motocyklem, oraz motocyklem z przyczepą. Warunkiem uzyskania prawa jazdy tej kategorii jest: ukończenie 24 roku życia, ukończenie 20 roku życie i jednocześnie posiadanie 2 lata kategorii A2, albo ukończenie 18 lat, jednak tylko w przypadku żołnierzy, funkcjonariuszy Policji, Państwowej Straży Pożarnej czy Straży Granicznej.
Jak uzyskać prawo jazdy kategorii B?
Weźmy teraz pod lupę, najpopularniejszą kategorię na prawo jazdy, a więc kategorię B. Otóż, ta kategoria pozwala na kierowania samochodami o masie nie większej niż 3,5 tony, a więc mowa tu o samochodach osobowych. Do egzaminu na prawo jazdy kategorii B może przystąpić osoba, która ukończyła pełnoletność, czyli 18 lat. Posiadając uprawnienia tej kategorii, oprócz kierowania samymi samochodami osobowymi, możemy również korzystać z ciągników rolniczych. Oczywiście, warto też tutaj zaznaczyć, że tego rodzaju uprawnienie nie daje możliwości prowadzenia motocyklu ani autobusu. Wiele osób posiadających prawo jazdy tej kategorii, nie zdaje sobie sprawy, że umożliwia ono również ciągniecie lekkiej przyczepy bez hamulców. Jednak tutaj określona jest maksymalna masa przyczepy, która nie może wynosić więcej niż połowa masy ciągnącego pojazdu, a całkowita masa samochodu wraz z przyczepą może wynosić maksymalnie 4250kg.
Ciekawostką jest również, że istnieje też odmiana B1 tej kategorii. Według przepisów, aby uzyskać prawo jazdy tej kategorii trzeba mieć ukończone 16 lat. Jednak są tutaj surowe restrykcje. Masa takiego samochodu nie może przekraczać 400kg w przypadku aut do przewozu osób i 550kg jeśli mówi o pojazdach przeznaczonych do transportu towarów. Maksymalna moc użyteczna silnika nie może przekroczyć 15 kW/20,4KM. Posiadacz prawa jazdy kat. B1 może też prowadzić te same pojazdy, co osoba, która ma prawo jazdy kategorii AM.
Czym jest prawo jazdy kategorii C?
W dzisiejszych czasach transport drogowy to bardzo prężnie rozwijający się segment gospodarki. Zawodowych kierowców przybywa, a na drodze często można spotkać samochód przewożący ładunek. Jednak, aby zostać zawodowym kierowcą i móc prowadzić samochód ciężarowy, najpierw trzeba uzyskać odpowiednie uprawnienia. Kategorie C oraz C+E uprawniają do prowadzenia pojazdów samochodowych o masie całkowitej przekraczającej 3,5 tony, nie wliczając w to autobusów. Zarówno jak w przypadku kategorii B, tak samo i tutaj, posiadanie prawa jazdy kategorii C uprawnia do prowadzenia ciągnika rolniczego, a także pojazd wolnobieżny. Przy kategorii C dopuszczalne jest stworzenie zestawu składającego się z samochodu, którego masa przekracza 3,5 tony oraz przyczepy, której masa całkowita nie przekracza 750kg. Dopiero posiadanie kategorii C+E uprawnia do zapięcia przyczepy o masie wyższej niż 750kg. Trzeba jednak mieć na uwadze, by uzyskać dokument kategorii C, musimy ukończyć 21 lat oraz dysponować uprawnieniami z kategorii B. Podobnie wygląda sprawa w przypadku chęci uzyskania certyfikacji C+E, wtedy najpierw musimy przedstawić dokument potwierdzający uprawnienia kategorii C.
Kategoria D – dla kogo?
Prawo jazdy kategorii D zostało stworzone z myślą o kierowcach autobusów. Prawo jazdy oznaczone literą D dzieli się na dwie kategorie. D1 pozwala na kierowanie wyłącznie pojazdów, których długość nie przekracza 8m, mogących przewozić 17 osób łącznie z kierowcą. Natomiast tzw. „pełne’’ prawo jazdy oznaczone literą D, pozwala na kierowanie każdym autobusem. Aby móc przystąpić do egzaminu na kategorię oznaczoną D trzeba spełnić kilka warunków: musisz mieć ukończone 24 lata ( chyba że w uzyskasz kwalifikację wstępną w ramach pracy zawodowej, dzięki czemu obniżysz swój wiek do 21 lat), posiadać prawo jazdy kategorii B, uzyskać pozytywne orzeczenie psychologiczne i lekarskie. Wyróżniono również kategorie D+E oraz D1+E. Kategoria D+E pozwala prowadzić autobus wraz z przyczepą, natomiast posiadając uprawnienia D1+E możemy prowadzić zespół pojazdów, którego masa całkowita nie jest większa niż 12 ton. Tego rodzaju uprawnienie pozwala na prowadzenie wspomnianymi pojazdami wraz z przyczepami. Posiadając prawo jazdy kategorii D kierowca jest uprawniony do jazdy ciągnikiem rolniczym i wolnobieżnym, a w przypadku kategorii D+E oraz D1+E również może doczepiać do tych pojazdów przyczepę.
Czy są jeszcze inne kategorie?
Mówiąc krótko – Tak. Jest jeszcze jedna kategoria, o której większość osób zapomina lub nawet nie zwraca na nią uwagę. Mowa tu o kategorii T. Dokument potwierdzający zdany egzamin tej kategorii uprawnia do kierowania ciągnikiem rolniczym z przyczepą (przyczepami) lub pojazdem wolnobieżnym z przyczepą (przyczepami). Osoba ubiegająca się o uprawnienia kategorii T musi mieć ukończone 16 lat. W przypadku przystępowania do egzaminu osoby, która nie ukończyła 18 roku życia, konieczna jest pisemna zgoda rodziców. Dopuszczalne jest rozpoczęcie kursu w wybranym ośrodku szkolenia kierowców 3 miesiące przed ukończeniem minimalnego wieku na kategorię T. Wyjątkiem są uczniowie szkół (np. rolniczych), których program obejmuje kurs przygotowujący do zdawania egzaminu na kategorię T. Wtedy takie szkolenie może rozpocząć się już 12 miesięcy przed ukończeniem ustalonego wieku. Ten typ uprawnienia pozwala również na kierowanie motorowerem lub czterokołowcem lekkim (np. quadem), czyli pojazdami, które określone są dla kategorii AM.
Prawo jazdy – przywilej czy obowiązek?
Udało Ci się już poznać praktycznie wszystkie kategorie uprawnień obowiązujące w polskim prawie. Prawo jazdy, a razem z nim własny pojazd, jest jakimś poczuciem niezależności. Posiadając prawo jazdy kilka lat, nie zwracamy uwagi na jego ważność, kiedy wsiadamy do samochodu. Jednak, każdy kto zdał egzamin na prawo jazdy, jest w stanie sobie przypomnieć swoją ekscytację, kiedy pierwszy raz samodzielnie wsiadał i przejmował stery swojego samochodu. Dla większości prawo jazdy na samochód osobowy to jeden z najważniejszych atutów osiągnięcia pełnoletności. Dla niektórych prawo jazdy to dokument, który pozwala im pracować w wybranym przez siebie zawodzie.
Prawo jazdy, z wyjątkiem prawa jazdy kategorii T, uprawnia do kierowania określonym w nim pojazdem w ruchu międzynarodowym, chyba że władze danego państwa wymagają, aby kierowca posiadał międzynarodowe prawo jazdy. Międzynarodowe prawo jazdy jest wydawane za opłatą przez starostę, na podstawie krajowego prawa jazdy na okres 3 lat. Okres jego ważności nie może jednak przekraczać terminu ważności krajowego prawa jazdy.