Prawo jazdy na przyczepę kempingową

Caravaning bądź wynajęcie przyczepy campingowej to prosty sposób na zaoszczędzenie wydatków podczas urlopu. Zwolennicy tego typu wypoczynku cenią sobie przede wszystkim wygodę rozwiązania oraz nieograniczoną mobilność. W pewnym momencie okazuje się jednak, że standardowe uprawnienia dla kategorii B nie wystarczą do podróży w komfortowych warunkach. Mnogość opcji jedynie utrudnia nam wybór – jakie rozszerzenie uprawnień okaże się najbardziej opłacalne?

Podstawowe uprawnienia kategorii B przewidują możliwość ciągnięcia lekkiej przyczepy

Art. 6 ust. 1 'Prawo jazdy’ stwierdza posiadanie uprawnienia do kierowania dla kategorii B:
a) pojazdem samochodowym o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, z wyjątkiem autobusu i motocykla,
b) zespołem pojazdów złożonym z pojazdu, o którym mowa w pkt. a, oraz z przyczepy lekkiej,
c) zespołem pojazdów złożonym z pojazdu, o którym mowa w pkt. a, oraz z przyczepy innej niż lekka, o ile łączna dopuszczalna masa całkowita zespołu tych pojazdów nie przekracza 4250 kg, z zastrzeżeniem ust. 2*,
d) pojazdami określonymi dla prawa jazdy kategorii AM;

* Zespołem pojazdów, o którym mowa w ust. 1 pkt 6 lit. c, którego dopuszczalna masa całkowita przekracza 3,5 t, może kierować '…osoba, która zdała część praktyczną egzaminu państwowego, potwierdzoną wpisem do prawa jazdy.’

Oznacza to, że bez rzeczonego wpisu (którym jest kod 96) mamy prawo poruszać się jedynie zespołem pojazdów z przyczepą lekką – do 750 kg, której masa nie kwalifikuje się do obowiązku posiadania hamulca najazdowego.

Jeśli posiadamy pojazd lżejszy, możemy poruszać się zestawem z cięższą przyczepą, jednakże w tej sytuacji musi ona być wyposażona we wspomniany wcześniej hamulec, z zastrzeżeniem o tym, że dopuszczalna masa całkowita takiego zespołu pojazdów pod żadnym względem nie może przekroczyć 3500 kg.

Reasumując – jeżeli dana przyczepa klasyfikuje się jako lekka, mamy prawo poruszać się zespołem, którego DMC sięga 4250 kg (3500 kg + 750 kg = 4250 kg), natomiast gdy chcemy jeździć z przyczepą ciężką, DMC takiego zespołu nie może przekroczyć rzeczonych 3500 kg.

Dla kogo kod 96?

Ujęty w ust. 1 pkt 6 lit. c ustawy wpis do prawa jazdy jest kodem, rozszerzającym uprawnienia kierowców kategorii B. Niestety, nie wszyscy kierowcy będą mogli z niej skorzystać – jest to opcja, przeznaczona tylko i wyłącznie dla użytkowników lżejszych niż 3,5 t aut.

Kod 96 przyda się, gdy przyjdzie nam ciągnąć przyczepę inną niż lekka oraz w sytuacji, gdy DMC samochodu wraz z przyczepą przekracza wagę 3 500 kg, lecz nie wykracza ponad 4 250 kg. Dodatkowo, kolejny warunek stanowi, że masa rzeczywista przyczepy* nie przekracza masy całkowitej samochodu.

* RMC (masa własna, ujęta w dowodzie rejestracyjnym + masa załadunku.)

Przykładowo, jeżeli posiadamy samochód o masie 3 000 kg, w obrębie tego rozszerzenia uprawnień mamy prawo ciągnąć przyczepę o masie do 1 250 kg.

Jeżeli jednak kierujemy autem o masie 3 500 kg, jedyny dopuszczalny gabaryt przyczepy wynosi 750 kg – w takiej sytuacji kod 96 okazuje się bezużyteczny, gdyż nie zmienia on podstawowych uprawnień w obrębie kategorii B.

Jak zdobyć kod 96?

Do uzyskania dodatkowych uprawnień w obrębie kategorii B nie mamy obowiązku uczestniczyć w kursie – wystarczy jedynie zdanie egzaminu państwowego w WORDzie w części praktycznej. W trakcie takiego testu kierowca zostanie poproszony o ocenę stanu technicznego pojazdu, złączenie go z przyczepą, wykonanie kilku podstawowych manewrów na placu oraz pokonanie wyznaczonej przez ośrodek trasy w ruchu drogowym. Cały proces kosztuje zaledwie 170 złotych, co okazuje się niemałą oszczędnością w porównaniu z ceną uzyskania kategorii B+E, która z racji konieczności odbycia kursu opiewa na wydatek z rzędu około 2 tysięcy złotych.

Posuwając się do kolokwializmu, kod 96 to uboższa i tańsza alternatywa dla uprawnień z kategorii B+E, użyteczna jedynie w przypadku podróżowania lżejszym samochodem.

Prawo jazdy kategorii B+E.

Zdobycie kategorii prawa jazdy B+E pozwala nam na kierowanie zespołem pojazdów określonych w kategorii B (DMC do 3,5 tony) oraz przyczepy, której RMC (rzeczywista masa całkowita) nie przekracza RMC pojazdu ciągnącego. Wedle przepisów, masa całego zespołu nie może przekroczyć siedmiu ton.

Odradzamy jednak podróżowanie przyczepą o niewielkiej różnicy RMC w stosunku do masy pojazdu – może to spowodować nadmierną eksploatację naszego samochodu jak i znacznie utrudnić podróżowanie, a nawet stanowić niebezpieczeństwo na drodze. Najbardziej ryzykownymi sytuacjami jest zwiększona możliwość zgaśnięcia silnika w trakcie podjazdu pod górkę, utrudnione manewry oraz znaczne wydłużenie drogi hamowania.

Ta kategoria prawa jazdy uprawnia kierowców również do jazdy ciągnikiem, który dodatkowo można wyposażyć w jedną bądź dwie przyczepy.

Próg wiekowy przystąpienia do kursu na prawo jazdy kat. B+E nie różni się od tego, jaki obowiązuje kandydatów dla kategorii B- szkolenie rozpocząć można już na 3 miesiące przed osiągnięciem 18 roku życia.

Kategoria ta powinna szczególnie interesować caravaningowców, pracowników budowlanych oraz wszystkich tych, którzy przewożą cięższe pojazdy bądź i zwierzęta w przyczepach.

Jakie prawo jazdy na kampera?

W tej kwestii wymagana prawnie kategoria uprawnień zależy przede wszystkim od nas i naszych potrzeb.

Zdecydowana większość kamperów, dostępnych w wypożyczalniach to pojazdy, których dopuszczalna masa całkowita nie przekracza 3,5 tony. Wynika to z chęci zwiększenia dostępności usług dla potencjalnych klientów – do prowadzenia takiego pojazdu wystarczy prawo jazdy kategorii B. Jednakże, szczególnie w wypożyczalniach zagranicznych obserwujemy większą dostępność samochodów o DMC, przekraczającą limit gabarytowy dla kategorii B. Chcąc podróżować takim pojazdem potrzebne jest prawo jazdy kategorii C1 (dla pojazdów o DMC do 7,5 tony) a nawet i C (dla pojazdów o DMC powyżej 7,5 tony).

Warto w tym miejscu wspomnieć, że w niektórych krajach Europy Zachodniej osoby, które zdały egzamin na prawo jazdy przed 1 stycznia 1997 roku, nabyły uprawnienia C1 niejako automatycznie. To dlatego, na przykład w Niemczech, Norwegii czy Wielkiej Brytanii, częściej spotyka się znacznie większe gabarytowo kampery o DMC w przedziale od 3,5 do 7,5 tony. Jeśli zamierzamy zdecydować się na wynajem tego pojazdu na terenie któregoś z powyższych krajów, należy pamiętać o niższej popularności, a co za tym idzie dużo mniejszej dostępności mniejszych pojazdów caravaningowych.

Ładowność, czyli RMC a DMC w kamperze

Wedle prawa, łączna waga RMC takiego samochodu (wraz z uwzględnieniem wszystkich pasażerów, bagażu, całego wyposażenia oraz paliwa i płynów eksploatacyjnych) nie może przekroczyć wskazanych w ustawie 3500 kg.

Ładowność kampera obliczana jest jako różnica pomiędzy dopuszczalną masą całkowitą a masą własną pojazdu. Zgodnie z przepisami 'prawa o ruchu drogowym’ oraz dyrektywą europejską 95/48/EC, masę własną pojazdu definiuje się jako masę pojazdu wraz z jego standardowym wyposażeniem, paliwem, olejami, smarami i cieczami w ilościach nominalnych oraz wraz z wagą kierowcy (przyjmuje się 75 kg). W przypadku kamperów masa własna uwzględnia zatem masę pojazdu wraz z całym jego wyposażeniem standardowym, w którego skład wchodzą:

  • Butle z gazem,
  • Woda w zbiorniku wody czystej (najczęściej 20 litrów),
  • Paliwo (pełen zbiornik),
  • Kierowca.

Współczynnik ładowności wyznacza więc limit łącznej wagi wszystkich pasażerów, bagaży oraz wyposażenia dodatkowego. Najczęściej, dla kamperów o DMC do 3,5 tony, znajduje się on w granicach od 400 do 500 kg i to niezależnie od tego, czy pojazd został zaprojektowany jako dwuosobowy, czy przeznaczony dla 5 a nawet 6 osób.

Kategorie C1 oraz C w pigułce:

*Kosztorysy nie uwzględniają ceny uzyskania uprawnień dla kategorii B, której średni koszt wynosi 2200 zł

Kategoria C1:

Wymagania:

  • Minimalny wiek kandydata – 18 lat
  • Aktualne prawo jazdy kat. B bądź zaświadczenie o zdaniu egzaminu państwowego
  • Zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do kierowania pojazdami ciężarowymi

Uprawnienia w obrębie tej kategorii:

  • Pojazd samochodowy o dopuszczalnej masie całkowitej ponad 3,5 t do 7,5 t, z wyjątkiem autobusu (na przykład mała ciężarówka)
  • Zespół pojazdów – powyższy pojazd i lekka przyczepa (o dopuszczalnej masie całkowitej do 750 kg)
  • Pojazd z kategorii AM (czterokołowiec lekki – do 350 kg, motorower)
  • Ciągnik rolniczy, pojazd wolnobieżny (na przykład walec), zespół pojazdów złożony z ciągnika rolniczego oraz lekkiej przyczepy (o dopuszczalnej masie całkowitej do 750 kg) oraz zespół pojazdów złożony z pojazdu wolnobieżnego oraz lekkiej przyczepy (o dopuszczalnej masie całkowitej do 750 kg) – tylko w Polsce.

Orientacyjny koszt procedury dla kategorii C1*:

  • Wizyta u lekarza medycyny pracy- 200 zł
  • Średnia cena kursu prawa jazdy – od 1 800 zł do 2 500 zł
  • Opłata za egzaminy państwowe: 200 zł (170 zł za egzamin praktyczny oraz 30 zł za egzamin teoretyczny)
  • Opłata za wydanie dokumentu – 100 zł 50 gr
  • Łączny koszt należy szacować na około 2500- 3000 złotych

Kategoria C:

Wymagania:

  • Osiągnięcie przez kandydata minimalnego wymaganego wieku – 21 lat
  • Prawo jazdy kategorii B
  • Orzeczenie psychologiczne i lekarskie o braku przeciwwskazań do prowadzenia pojazdów ciężarowych

Uprawnienia w obrębie kategorii C:

  • Pojazd samochodowy o dopuszczalnej masie całkowitej ponad 3,5 t, z wyjątkiem autobusu (na przykład duża ciężarówka)
  • Zespół pojazdów – powyższy pojazd i lekka przyczepa (o dopuszczalnej masie całkowitej do 750 kg)
  • Pojazd z kategorii AM (czterokołowiec lekki – do 350 kg, motorower)
  • Ciągnik rolniczy, pojazd wolnobieżny (na przykład walec), zespół pojazdów złożony z ciągnika rolniczego oraz lekkiej przyczepy (o dopuszczalnej masie całkowitej do 750 kg), zespół pojazdów złożony z pojazdu wolnobieżnego oraz lekkiej przyczepy (o dopuszczalnej masie całkowitej do 750 kg) – tylko w Polsce

Orientacyjny koszt procedury dla kategorii C:

  • Wizyta u lekarza medycyny pracy- 200 zł
  • Konsultacja psychologiczna – 150 zł
  • Średnia cena kursu prawa jazdy – od 2500 do 3100 zł
  • Opłata za egzaminy państwowe: 230 zł (200 zł za egzamin praktyczny oraz 30 zł za egzamin teoretyczny)
  • Opłata za wydanie dokumentu – 100 zł 50 gr
  • Łączny koszt należy szacować na około 3600 złotych

Jak bezpiecznie poruszać się z przyczepą kempingową?

Aby podróż przebiegała bezpiecznie, musimy odpowiednio się do niej przygotować, oraz przestrzegać zasad jazdy z przyczepą kempingową.

Przed wyjazdem:

  • Jeśli posiadamy taką możliwość, jeszcze przed planowaną podróżą ćwiczmy regularnie cofanie i inne manewry w bezpiecznym miejscu – wyjazd tyłem to najtrudniejszy element jazdy z przyczepą i warto być pewnym, że damy sobie z nim radę.
  • Zwróćmy uwagę na dostosowanie masy przyczepy do mocy, jaką dysponuje samochód.
    • Wedle przepisów, masa przyczepy nie może przekraczać masy samochodu – i choć nie łamiemy prawa, montując przyczepę o masie 1450 kg do pojazdu, ważącego 1700 kg, możemy mieć znaczne problemy z poruszaniem się takim zespołem (zwłaszcza przy jeździe pod górkę).
  • Pamiętajmy o bezpiecznym rozdysponowaniu bagażu. Najlepiej jest najcięższe elementy przenieść do pojazdu i pozostawić te lżejsze w przyczepie.
    • Warto zainwestować też w dodatkowe lusterka, dzięki którym zyskamy wgląd na to, co dzieje się za nami. Jeśli nie posiadamy takiej możliwości, powinniśmy ustawić lusterka z poprawką ma zestaw, jaki holujemy.
  • Absolutnie konieczną czynnością kontrola mocowania. Źle zaczepiona przyczepa stanowi śmiertelne ryzyko dla innych uczestników ruchu drogowego.

Podczas jazdy:

  • Przez pierwsze kilka kilometrów powinno się dokładnie obserwować przyczepę. Jeśli dostrzeżemy kołysanie bądź podskakiwanie mimo jazdy po równej nawierzchni, może to świadczyć o niewłaściwym rozłożeniu ładunku w jej wnętrzu.
  • Unikajmy wyprzedzania -ograniczona widoczność, obciążenie auta, opór powietrza i długość zespołu pojazdów znacznie zwiększają ryzyko wypadku – niebezpieczeństwo szczególnie wzrasta podczas wykonywania tego manewru.
    • Zwróćmy większą uwagę na sposób użytkowania skrzyni biegów.
      • Nawet auta z bardzo elastycznym silnikiem posiadają zakresy obrotów, w których pracują najlepiej, co przy podjazdach, zakrętach i zmianach prędkości znacznie ułatwi nam podróż. Nie zapominajmy też o przepisach:
  • Uwaga na przepisy! Kierowca pojazdu z przyczepą ma prawo jechać maksymalnie 70 km/h na drogach jednojezdniowych, a na drogach ekspresowych i autostradach – 80 km/h. Koniecznie musimy zachować większy odstęp od poprzedzających pojazdów, gdyż zwiększona masa zestawu wpływa na wydłużenie drogi hamowania.

Po odbytej podróży:

  • Koniecznie sprawdzajmy hak i dyszel pod kątem ewentualnych uszkodzeń.
  • Ustawiajmy przyczepę zgodnie z zaleceniami producenta, a jeśli jest to model starszy, warto jest podłożyć pod koła tzw. kneble, które pozwolą nam uniknąć niemiłej niespodzianki, związanej z awarią hamulców.
    • Nieprawidłowe ustawienie przyczepy kempingowej podczas spoczynku może być powodem odmówienia naprawy gwarancyjnej bądź żądania wypłaty odszkodowania przez wypożyczalnię.
  • Jeśli istnieje taka możliwość, można dopompować opony oraz użyć plandeki, np. w celu ochrony przed deszczem.

Kilka wskazówek, aby eksploatacja była bezpieczna i dłuższa:

  • Niezależnie od typu przyczepy, zawsze trzeba dbać o jej czystość i stan techniczny.
  • Raz na jakiś czas należy sprawdzić dyszel pod kątem pęknięć, wynikających ze zmęczenia metalu.
  • Nawet, jeśli posiadany przez nas sprzęt posiada ocynkowaną ramę, warto pilnować, aby nie pojawiła się na niej korozja. Warstwa ochronna potrafi odpaść od danej powierzchni zwłaszcza podczas jazdy po nierównej powierzchni. Szczególnie niebezpieczne dla ocynku są odpryskujące spod kół kamienie.

Na co zwrócić uwagę przy kupnie używanej przyczepy?

  • Stan techniczny podwozia. Rama przyczepy jest kluczowym elementem konstrukcji – powinniśmy więc poszukiwać ewentualnych śladów po spawaniu, korozji i malowaniu. Zwróćmy też uwagę na pochylenie kół i ich zbieżność.
  • Zużycie elementów eksploatacyjnych – szczególnie ważne jest zwrócenie uwagi na równomierne starcie bieżników w oponach oraz stan amortyzatorów przy mechanizmie hamulca najazdowego (zbyt szybki powrót do pozycji wyjściowej oznacza duże zużycie układu).
  • Wnętrze przyczepy kempingowej jest najważniejszym dla naszego komfortu elementem. Podczas oględzin powinniśmy uwrażliwić się na zapachy. Jeżeli wyczuwamy choć delikatną stęchliznę, to mamy wyraźny znak o nieszczelności przyczepy. Uginająca się pod nogami podłoga i pęknięcia przy łączeniach świadczą o dużym zużyciu przyczepy.
  • Rejestracja! Oprócz podstawowej kwestii samego posiadania dowodu jej dokonania, bardzo ważne jest sprawdzenie numeru fabrycznego przyczepy z dyszla i tabliczki znamionowej – jeżeli nie pokrywa się on z tym, zawartym w dowodzie rejestracyjnym, zdecydowanie zrezygnujmy z zakupu.
  • W przyczepach kempingowych podłączenie elektryczne zazwyczaj ulega uszkodzeniu na skutek intensywnej eksploatacji prądowej (np. długotrwałego używania lodówki) oraz niechlujnego mocowania i izolacji, tudzież nieszczelności kabiny.
  • Szczelność instalacji gazowej to kluczowa kwestia podczas zakupu używanej przyczepy. Sparciałe gumy lub zatkany komin mogą w najlepszym przypadku poskutkować kosztowną naprawą, a w najgorszej wersji wydarzeń – zamienić wymarzony urlop w katastrofę.
  • Rada: szukajmy ofert od zaufanych wypożyczalni, które posiadają potwierdzone informacje o regularnym serwisowaniu przyczep ze swojego asortymentu.