Kolejne zmiany w prawie dla kierowców w 2021 roku przynoszą znaczny wzrost kar za wykroczenia, wprowadzając również nowe metody walki z piractwem drogowym.
Od początku tego roku polskie prawo drogowe uległo wielu nowelizacjom – aktualnie obowiązujące nas nowo wprowadzone przepisy to:
- Zakaz jazdy „na zderzaku” na autostradach i drogach ekspresowych. Kierowca ma obowiązek utrzymania odstępu o długości wynoszącej co najmniej połowę aktualnej prędkości. Oznacza to, że kierując pojazdem z prędkością 100km/h powinniśmy jechać 50 m za poprzedzającym nas samochodem
- Likwidacja zwiększenia limitu prędkości w godzinach nocnych na terenie zabudowanym (aktualnie maksymalna dozwolona prędkość na obszarze zabudowanym wynosi 50km/h przez całą dobę)
- Przyznanie pieszemu bezwzględnego pierwszeństwa na przejściach dla pieszych zarówno po wejściu na pasy jak i jeszcze przed wkroczeniem na nie.
- Zobowiązanie pieszego do zachowania szczególnej ostrożności podczas przechodzenia przez pasy –w tym zakaz korzystania z urządzeń mobilnych.
- Możliwość dokonania rejestracji zakupionego samochodu w salonie sprzedażowym
- Możliwość zarejestrowania auta używanego na nowego właściciela bez wymiany tablic
- Rozszerzenie wagowe kategorii B dla właścicieli aut, zasilanych alternatywnymi metodami napędu (tj. samochodów elektrycznych, hybrydowych, wodorowych). Od tej pory kategoria wagowa B sięga do 4250 kg z zastrzeżeniem, że wzrost masy auta wynika z zastosowania danej metody zasilania.
- Usystematyzowanie prawne hulajnóg elektrycznych:
- Dopuszczalna prędkość elektrycznej hulajnogi ma wynosić 20 km/h
- Zakaz przewożenia osób/ładunków/zwierząt
- Zakaz jazdy po chodniku – obowiązek poruszania się ścieżką rowerową lub drogą dla rowerów
- Przy łączonych trasach rowerowo- pieszych, kierowca hulajnogi ma bezwzględny obowiązek ustąpienia pierwszeństwa pieszym
- Minimalnym wiekiem użytkownika takiego pojazdu jest 10 lat. Osoba niepełnoletnia musi jednak posiadać kartę rowerową lub prawo jazdy kategorii AM, A1, B1 czy T
- Tylko w strefie zamieszkania osoba niepełnoletnia lub dziecko poniżej 10. roku życia będzie mogło jeździć elektryczną hulajnogą bez wymaganych dokumentów – pod warunkiem, że znajduje się ono pod opieką osoby dorosłej
Proponowane przez rząd nowe przepisy w prawie drogowym:
- Wzrost zarówno minimalnej jak i maksymalnej kwoty mandatów i grzywien
- Wydłużenie okresu kasacji punktów karnych do dwóch lat i uzależnienie od ich ilości wysokości naszego ubezpieczenia OC
- Przydzielenie renty bliskim ofiar przestępstw drogowych ze skutkiem śmiertelnym
- Zmiana miejsca przypływu pieniędzy z mandatów – Jedynym ich odbiorcą ma zostać Krajowy Fundusz Drogowy.
- Zaostrzenie kar dla kierowców, prowadzących pojazd w stanie nietrzeźwości
- Zaostrzenie przepisów, dotyczących poruszania się samochodem, nie posiadającym ważnego przeglądu technicznego– kara czasowego niedopuszczenia pojazdu do ruchu
- Obligatoryjny przepadek pojazdu – odebranie samochodu kierowcy (z włączeniem aut służbowych, leasingowanych i pożyczonych) gdy prowadzący pojazd, znajdując się w stanie nietrzeźwości spowoduje co najmniej niebezpieczeństwo sprowadzenia katastrofy w ruchu lądowym.
Wzrost mandatów karnych
Zmiany w tej kategorii dotyczą przede wszystkim podwyższenia kar za niebezpieczne zachowania, to jest naruszenie praw pieszych, niestosowanie się do znaków drogowych i sygnalizacji świetlnej, naruszanie dopuszczalnej prędkości czy nie używanie kierunkowskazów. Również tutaj zaostrza się przepisy w stosunku do recydywistów, powiększając nawet dwukrotnie kwotę mandatu.
Najważniejsze postanowienia ustawy to:
- Podwyższenie dolnej granicy wymiaru kar grzywny za wyżej wymienione zachowania, które uznano za szczególnie niebezpieczne – np. minimalna grzywna za nieprawidłowe zachowanie względem pieszego (np. wyprzedzanie na przejściu dla pieszych, omijanie pojazdu, który zatrzymał się w celu ustąpienia pierwszeństwa pieszemu etc.) wyniesie 1,5 tys. zł.
- Jeśli w ciągu 2 lat sprawca ponownie naruszy przepisy w tej kwestii, kara grzywny wyniesie nie mniej niż 3 tys. zł, co jest dwukrotnym podniesieniem kwoty minimalnej W przypadku realnego zagrożenia bezpieczeństwa dla życia i zdrowia pieszego, sąd będzie mógł orzec zakazu prowadzenia pojazdów na okres od 6 miesięcy do 3 lat.
- Podwyższenie maksymalnej wysokości grzywny z 5 tys. zł do 30 tys. zł w przypadku wykroczeń drogowych.
- Podwyższenie maksymalnej wysokości grzywny do 3,5 tys. zł w postępowaniu mandatowym.
- Podwyższenie mandatów karnych do 5 tys. zł za przekroczenie dopuszczalnej prędkości jazdy o ponad 30 km na godz., (w przypadku recydywy, wysokość mandatu za takie wykroczenie będzie wynosiła od 3 do 5 tys. zł)
Zmiana miejsca wpływu należności z mandatów i skuteczniejsza ich egzekucja
Jedynym odbiorcą pieniędzy z kar pieniężnych ma zostać Krajowy Fundusz Drogowy – dzięki tej zmianie, Urzędy Skarbowe otrzymają nowe uprawnienia:
Wraz z wprowadzeniem nowych przepisów, Urząd Skarbowy będzie miał możliwość zaliczenia zwrotu podatku na poczet nieopłaconego mandatu karnego.
Zmiana instytucji, przyjmującej wpływy z kar pieniężnych ma na celu zwiększenie egzekucji grzywien nakładanych za popełnione wykroczenia drogowe.
Znaczne zwiększenie minimalnej kwoty mandatów:
Przekraczanie dopuszczalnej prędkości o ponad 30 km/h będzie skutkowało minimalnym mandatem w wysokości 1,5 tys. zł, niezależnie od faktu, czy wykroczenia dokonano w obrębie obszaru zabudowanego czy poza nim.
Jeśli kierowca naruszy wspomniane przepisy po raz kolejny w ciągu 2 lat, zostanie on ukarany dwukrotnie wyższą grzywną – nie niższą niż 3 tys. zł. Maksymalny wymiar mandatu za to wykroczenie wyniesie 5 tys. zł.
Wzrost grzywien za spowodowanie niebezpieczeństwa na przejeździe kolejowym
Szczególnie piętnowane mają być następujące wykroczenia:
- Objeżdżanie opuszczonych szlabanów,
- Wjeżdżanie na przejazd kolejowy, jeśli opuszczanie szlabanów zostało rozpoczęte lub podnoszenie ich nie zostało zakończone
- Wjeżdżanie na przejazd kolejowy mimo tego, że po jego drugiej stronie nie ma miejsca do kontynuowania jazdy
Kara pieniężna, przewidywana dla sprawców takich wykroczeń wyniesie od 2 tys. zł do nawet 30 tys. zł.
Wprowadzenie 10% ulgi w kwocie mandatu, w przypadku natychmiastowego opłacenia go podczas kontroli przez kierowcę.
Zaostrzenie kar dla pijanych kierowców
Stan nietrzeźwości vs stan po spożyciu alkoholu
Ustawa z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi
Art. 46 ust. 3 – stan nietrzeźwości zachodzi, gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do:
1) stężenia we krwi powyżej 0,5‰ alkoholu
2) obecności w wydychanym powietrzu powyżej 0,25 mg alkoholu w 1 dm3
Art. 46 ust 2. – stan po użyciu alkoholu zachodzi, gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do:
1) stężenia we krwi od 0,2‰ do 0,5‰ alkoholu
2) obecności w wydychanym powietrzu od 0,1 mg do 0,25 mg alkoholu w 1 dm3
Proponowane zmiany przewidują zaostrzenie kar dla kierowców, prowadzących pojazd w stanie nietrzeźwości jak i po spożyciu alkoholu, oraz tych, kierujących pod wpływem innych środków odurzających.
Wzrost kar będzie dotyczył zwłaszcza recydywistów.
Dla kierującego pod wpływem alkoholu projekt zakłada możliwość wymierzenia kary do 30 dni aresztu oraz minimalnej grzywny 1,5 tys. zł w przypadku pojazdu innego niż mechaniczny (np. roweru, deskorolki, zaprzęgu konnego etc.).
Kierowca pojazdu mechanicznego musi liczyć się z minimalną grzywną w wysokości 2,5 tys. zł.
W związku z niebezpieczeństwem, jakim jest kierowanie w stanie nietrzeźwości, nowy projekt ustawy zakłada zaostrzenie odpowiedzialności poprzez wprowadzenie wyłącznie kary pozbawienia wolności do lat 3 (dotychczasowa kara mogła być grzywną bądź pozbawieniem wolności do lat 2).
Projekt zakłada również zwiększenie sankcji za ponowne przestępstwo drogowe popełnione w stanie nietrzeźwości do wysokości od 6 miesięcy do nawet lat 8 pozbawienia wolności. Dodatkowo, recydywiści będą ograniczeni w kwestii możliwości warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności za dokonanie przestępstwa drogowego.
Co więcej, sprawcom przestępstw drogowych popełnionych w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego grozić będzie kara co najmniej 2 lat pozbawienia wolności, a w przypadku sprowadzenia katastrofy lub spowodowania wypadku ze skutkiem śmiertelnym – wolność zostanie im odebrana na okres nie niższy niż 8 lat.
Od roku 2021 za jazdę po pijanemu będzie można stracić auto.
Nowym rozwiązaniem w walce z piratami drogowymi jest ‘obligatoryjny przepadek pojazdu’, stosowany wówczas, gdy kierowca w stanie nietrzeźwości spowoduje co najmniej niebezpieczeństwo sprowadzenia katastrofy w ruchu lądowym.
Sąd ma uprawnienia do orzeczenia przepadku nawet w sytuacji, gdy nie jest on własnością karanego kierowcy, lecz właściciel lub inna osoba uprawniona przewidywała bądź mogła przewidzieć, że udostępniając sprawcy pojazd może umożliwić mu popełnienie przestępstwa.
Oznacza to, iż pożyczając samochód znajomemu, pozostającemu w stanie nietrzeźwości, w świetle prawa jesteśmy pośrednio odpowiedzialni za zaistniałe zdarzenie.
Renta dla bliskich ofiar przestępstw drogowych
Oprócz wymienionych powyżej zmian, Rada Ministrów proponuje nowy przepis, nakładający na sprawcę obowiązek wypłaty renty bliskim osób, zmarłych wskutek przestępstwa umyślnego.
Przyznanie renty przez sąd będzie miało miejsce z urzędu – bez konieczności jakiegokolwiek wniosku osoby uprawnionej/prokuratora, i ma odbywać się bezpośrednio w postępowaniu karnym.
Zmiany w systemie punktów karnych: wzrost maksymalnej sankcji mandatów i wydłużenie okresu kasacji.
Od wielu lat zapowiadano modyfikacje w funkcjonowaniu systemu punktów karnych – głównie miało to tyczyć się likwidacji szkoleń w WORD, po których odbyciu z puli odejmowane było aż 6 punktów karnych.
Oprócz zniesienia tychże szkoleń, kierowców czeka wiele innych zmian:
- Kasacja punktów ma następować dopiero po upłynięciu dwóch lat.
- Zwiększy się maksymalna liczba punktów karnych za wykroczenie drogowe – dotychczasowo, górna granica wynosiła 10 punktów, lecz wraz ze zmianą przepisów policja będzie miała prawo ukarać kierowcę nawet 15 punktami karnymi.
- Wysokość składki OC będzie uzależniona od liczby punktów karnych. Ubezpieczalnie otrzymają dane z CEPiK, na podstawie których wysokość składki będzie wzrastała proporcjonalnie do historii wykroczeń kierowcy, oraz otrzymanych przez niego punktów karnych.
Instytucja czasowego niedopuszczenia do ruchu pojazdu
Ministerstwo Infrastruktury proponuje nowe rozwiązanie do walki z kierowcami, poruszającymi się samochodami bez aktualnego przeglądu bądź ze znacznymi usterkami technicznymi.
Wprowadzenie instytucji czasowego niedopuszczenia pojazdu do ruchu może ukrócić problem nadmiernej emisji spalin czy zwiększonego ryzyka wypadku .
Wedle zasad funkcjonowania przepisu, jeżeli dany pojazd nie ma wymaganego uprawnienia (przegląd techniczny pojazdu/homologacja), kierowcy będą grozić następujące sankcje:
- Czasowe niedopuszczenie pojazdu do ruchu na okres trzech miesięcy
- Kara pieniężna w wysokości 10 tysięcy złotych.
Według zapowiedzi rządu, przedstawione przepisy zostaną wprowadzone w życie w bliżej nieokreślonym terminie, jednakże szacuje się, iż nastąpi to jeszcze w 2021 roku – najpewniej w okresie letnim bądź wczesną jesienią.