Jak mocno możemy przeciągnąć przysłowiową strunę, żeby stracić uprawnienia do poruszania się samochodem? Wbrew obiegowej opinii, nie zawsze jest to skutkiem spowodowania poważnej kolizji, czy prowadzenia pojazdu w stanie wskazującym. Wielu z nas nie do końca przejmuje się kolejnym mandatem za parkowanie, nieznaczne przekroczenie prędkości, przejechanie na czerwonym świetle. W takich sytuacjach powinniśmy mieć zakodowane gdzieś z tyłu głowy, że może jeden mandat niczego nie zmienia, ale jeżeli nastąpi ich kumulacja, możemy stracić prawo jazdy.
Co to są punkty karne?
Punkty karne to rodzaj sankcji, która zostaje nałożona na kierowcę wskutek popełnienia wykroczenia. Dopuszczalna ich ilość oraz konsekwencje jej przekroczenia zależą od długości 'stażu’ kierowcy. Osoby, które jeżdżą dłużej niż rok, mają 'aż’ 4 punkty limitu więcej od tych, które uzyskały prawo jazdy w okresie krótszym niż 12 miesięcy wstecz. Tak więc doświadczony kierowca nie może przekroczyć ilości 24 punktów karnych, a 'żółtodziób’ musi pilnować się, aby nie uzbierać ich więcej niż 20.
Konsekwencje wykroczenia poza narzucony przez prawo limit, jako się rzekło, także podlegają uzależnieniu od stażu kierowcy. Osoba, prowadząca pojazdy dopiero od roku, traci prawo jazdy wraz z uzyskaniem 20 punktu – tym samym, zmuszona jest przejść całą procedurę egzaminacyjną od nowa. Amatorzy brawurowej jazdy, których doświadczenie sięga powyżej roku za kierownicą, zobowiązani są do uczestnictwa w specjalnym sprawdzianie kwalifikacyjnym, którego negatywny wynik anuluje ich uprawnienia do prowadzenia pojazdów.
Dobra wiadomość jest taka, że mimo wielokrotnych zapowiedzi o likwidacji, wciąż możliwe jest uczestnictwo w kursach, redukujących ilość punktów karnych o 6. Odbywają się one w WORD-ach i kosztują 350 zł, nie można jednak podejmować ich częściej niż co 6 miesięcy, a koniecznym warunkiem jest posiadanie prawa jazdy co najmniej od roku i więcej niż 6 punktów karnych na koncie. Oznacza to kolejne utrudnienie dla świeżo upieczonych kierowców, dlatego szczególnie im radzimy, aby starali się jeździć zgodnie z przepisami, gdyż 'zarobionych’ przez nich punktów, nie da się poddać redukcji.
Uwaga! Wbrew powszechnej opinii, punkty nie ulegają zresetowaniu z końcem obowiązującego roku kalendarzowego, a dopiero 12 miesięcy po popełnieniu wykroczenia.
Zasady naliczania punktów karnych
Klasyfikacja punktów karnych odbywa się zgodnie z przyjętym przez rząd taryfikatorem, ustalonym na podstawie kodeksu drogowego. Wartość sankcji determinowana jest przez stopień wykroczenia. Analogicznie, najwyższą ilość punktów karnych kierowca otrzyma za popełnienie przestępstwa drogowego lub poważne wykroczenia.
Maksymalna stawka pojedynczego mandatu wynosi 10 punktów. Wraz ze zmianą przepisów z roku 2018, w przypadku popełnienia kilku wykroczeń jednocześnie, funkcjonariusz nalicza punkty karne tylko za to najpoważniejsze.
Np. Jeżeli kierowca nie przepuści pieszego na pasach bezpieczeństwa (10 pkt), jednocześnie jadąc z niedozwoloną prędkością, znajdującą się powyżej limitu o 20 km/h (4 pkt), otrzymuje on mandat w wysokości 10 pkt karnych. Przed rokiem 2018 funkcjonariuszy policji nie obowiązywał żaden górny limit naliczonych jednorazowo punktów, toteż w opisanej powyżej sytuacji kierowcy naliczone zostałoby 14 punktów. Obowiązująca wówczas sytuacja prawna sprawiała, iż niczym nadzwyczajnym nie było przyznanie nawet 24 punktów w trakcie pojedynczej interwencji. Jak wykazują statystyki, w roku 2017 aż 30% praw jazdy zostało odebranych kierowcom z powodu przekroczenia dozwolonej ilości sankcji.
Za co można dostać najwięcej punktów karnych?
10 punktów karnych otrzymuje kierowca, który dopuścił się następujących przewinień:
- Przekroczenie dopuszczalnej prędkości o 50km/h
- Popełnienie przestępstwa drogowego *
- Naruszenie zakazu wyprzedzania na przejazdach rowerowych i bezpośrednio przed nimi
- Kierowanie pojazdem w stanie po użyciu alkoholu lub nietrzeźwości, bądź środków psychoaktywnych
- Nieudzielenie pomocy ofiarom wypadku samochodowego
- Ominięcie pojazdu, który jechał w tym samym kierunku, lecz zatrzymał się w celu ustąpienia pierwszeństwa pieszemu
- Wyprzedzanie na przejściach dla pieszych, jak i bezpośrednio przed nimi
- Nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu, znajdującemu się na przejściu dla pieszych
- Nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu, przechodzącemu na skrzyżowaniu przez jezdnię drogi, na którą wjeżdża pojazd, skręcający w drogę poprzeczną.
- Niezatrzymanie pojazdu w przypadku przechodzenia przez jezdnię osoby niepełnosprawnej, używającej specjalnego znaku, bądź osoby o widocznej ograniczonej sprawności ruchowej, w celu umożliwienia jej przejścia
* Art. 177 kodeksu karnego
§1. Kto, naruszając, chociażby nieumyślnie, zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, powoduje nieumyślnie wypadek, w którym inna osoba odniosła obrażenia ciała określone w art. 157 § 1, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
§2. Jeżeli następstwem wypadku jest śmierć innej osoby albo ciężki uszczerbek na jej zdrowiu, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Uwaga! Jeżeli obrażenia, wymienione w §1 art. 157 (rozumiane jako naruszenie czynności narządu ciała lub rozstroju organizmu), ustąpią w okresie krótszym niż 7 dni, mowa wówczas o wykroczeniu drogowym. Sam fakt hospitalizacji poszkodowanego na okres dłuższy, niż wymieniony powyżej nie świadczy o wystąpieniu niepodważalnej przesłanki do kwalifikacji przewinienia jako przestępstwa. Przypisanie czynu do konkretnej kategorii odbywa się na podstawie konsultacji z lekarzem, który informuje stosowne organy o rozległości obrażeń pacjenta.
8 punktów karnych zostaje naliczone kierowcy, w sytuacji:
- Niezastosowanie się do sygnału osoby, uprawnionej do kontroli ruchu drogowego, nakazującego zatrzymanie pojazdu w celu uniknięcia kontroli.
- Przekroczenie dopuszczalnej prędkości o 41-50 km/h
Kierowcy grozi 7 punktów karnych, jeżeli:
- Posługuje się kartą parkingową bez stosownych uprawnień, oraz jednocześnie nie stosuje się do się do znaków, takich jak:
- P-24 „miejsce dla pojazdu osoby niepełnosprawnej”
- P-18 „stanowisko postojowe”
- P-20 „koperta”
- P-24 ,,miejsce dla pojazdu osoby niepełnosprawnej” **
- D-18 „parking”*
- D-18b „parking zadaszony” *
- D-18a „parking – miejsce zastrzeżone”*
* W przypadku zaparkowania pojazdów na miejscu oznaczonym tabliczką T-29, oznaczającą miejsce zarezerwowane osoby niepełnosprawnej
** Również w przypadku nieumieszczenia go w towarzystwie znaków pionowych D-18, D-18a lub D-18b, oznaczających parkingi.
Kierowca zostaje objęty sankcją w wysokości 6 punktów, jeżeli:
- Przewozi dziecko w pojeździe w sposób niezgodny z przepisami
- Przekroczył limit dopuszczalnej prędkości w wymiarze od 31 do 40 km/h
- Nie ustąpił pierwszeństwa pieszemu podczas cofania
- Nie ustąpił pierwszeństwa przejazdu na skrzyżowaniu dróg równorzędnych
- Nie ustąpił pierwszeństwa przejazdu na skrzyżowaniu pojazdowi, znajdującemu się na oznaczonej znakami określającymi pierwszeństwo przejazdu drodze
- Nie ustąpił pierwszeństwa przejazdu pojazdom szynowym
- Nie ustąpił pierwszeństwa przejazdu rowerzyście
- Spowodował zagrożenie bezpieczeństwa ruchu drogowego, rozumianego jako kolizja drogowa
- Przyczynił się do innego niż kolizja zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego
- Spowodował zagrożenie bezpieczeństwa osoby trzeciej poza obszarem drogi publicznej, strefy zamieszkania i strefy ruchu drogowego
- Nie zastosował się do znaków sygnalizacji świetlnej
- Nie zastosował się do sygnałów i poleceń podawanych przez osoby uprawnione do kierowania ruchem drogowym, lub osoby uprawnione do kontrolowania takowego
Wysokość sankcji sięga 5 punktów karnych, jeżeli kierowca:
- Kierowca nie stosuje się do następujących znaków:
- B-2 „zakaz wjazdu”
- B-1 „zakaz ruchu w obu kierunkach”
- B-21 „zakaz skręcania w lewo” bądź B-22 „zakaz skręcania w prawo”
- C-1 do C-12 „nakaz jazdy …”
- F-10, F-11, oraz F-15 do F-19 (czyli symboli strzałek na pasach ruchu, określających dozwolony kierunek jazdy)
- P-8a do P-8c „strzałka kierunkowa”
- B-25 i B-26 ,,zakaz wyprzedzania”
- P-4 „linia podwójna ciągła”
- D-18 „parking”, D-18b „parking zadaszony”, D-18a „parking – miejsce zastrzeżone”, jeżeli są one oznaczone znakami pionowymi T-29 ”miejsce dla pojazdu osoby niepełnosprawnej”
- P-18 „stanowisko postojowe” , P-24 „miejsce dla pojazdu osoby niepełnosprawnej” , P-20 „koperta”, P-24 „miejsce dla pojazdu osoby niepełnosprawnej”, nieumieszczonych w towarzystwie znaku pionowego z grupy ”D” ( D-18, D-18a, D-18b)
- Narusza zakaz rozdzielania kolumn pieszych
- Jedzie wzdłuż chodnika lub przejścia dla pieszych
- Nie ustępuje pierwszeństwa przejazdu podczas zmiany pasa ruchu
- Nie ustępuje pierwszeństwa przejazdu w sytuacji przecięcia się poza skrzyżowaniem kierunków ruchu (lub torów jazdy) pojazdów, poruszających się po tej samej drodze
- Nie ustępuje pierwszeństwa przejazdu podczas włączania się do ruchu
- Nie przyczynia się do ułatwienia przejazdu pojazdowi uprzywilejowanemu
- Narusza zakaz zawracania
- Nie upewnił się co do możliwości wyprzedzania
- Narusza zakazu wyprzedzania przy dojeżdżaniu do wierzchołka wzniesienia, za zakrętach oznaczonych znakami ostrzegawczymi, na skrzyżowaniach, na przejazdach kolejowych i tramwajowych oraz bezpośrednio przed nimi
- Nie stosuje się do zakazu cofania na drodze ekspresowej lub autostradzie
- Korzysta w trakcie jazdy z telefonu, wymagającego trzymania w ręku mikrofonu/słuchawki
- Ciągnie za pojazdem osoby trzecie, znajdujące się na nartach, sankach, wrotkach lub innych, podobnych sprzętach.
4 punkty karne zostają naliczone kierowcy, który łamie przepisy, takie jak:
- Zakaz wjeżdżania na przejazd, jeśli po jego drugiej stronie nie ma miejsca do kontynuowania jazdy
- Zakaz objeżdżania opuszczonych zapór lub półzapór
- Zakaz wjeżdżania na przejazd, jeśli opuszczanie zapór zostało rozpoczęte, bądź podnoszenie ich nie dobiegło końca
- Obowiązek korzystania z pasów bezpieczeństwa przez kierowcę
- Przewożenie pasażerów zgodnie z przepisami o korzystaniu z środków bezpieczeństwa, tj. obowiązku zapięcia pasów lub założenia kasków w przypadku jazdy np. motocyklem
- Obowiązek stosowania się do dopuszczalnej prędkości(jeżeli przekroczenie zachodzi w wymiarze od 21 do 30 km/h)
- Obowiązek używania wymaganych przepisami świateł w okresie od zmierzchu do świtu
- Konieczność używania wymaganych przepisami świateł w tunelu, niezależnie od pory doby
- Obowiązek ustąpienia pierwszeństwa przejazdu podczas cofania
- Zobowiązanie do stosowania się do znaku B-31 „pierwszeństwo dla nadjeżdżających z naprzeciwka”
3 punkty karne zostają naliczane w wyniku:
- Niestosowania się do znaków B-3 do B-7 „zakaz wjazdu …” (zakazy te dotyczą ograniczeń wagowych pojazdów, lub ich specyfiki)
- Naruszenia obowiązku zatrzymania pojazdu w taki sposób, aby umożliwić pieszym swobodny dostęp do:
- pojazdów komunikacji publicznej
- na chodnik (w przypadku braku wysepki dla pasażerów na przystanku)
- Wyprzedzania innego pojazdu z niewłaściwej strony
- Zwiększania prędkości przez kierującego pojazdem wyprzedzanym
- Wyprzedzania pojazdu uprzywilejowanego na obszarze zabudowanym
- Wyprzedzania z niewłaściwej strony pojazdu lub uczestnika ruchu, sygnalizującego zamiar skręcenia w lewo.
- Nieuprawnionego umieszczenia w pojeździe (lub na nim) urządzeń, stanowiących obowiązkowe wyposażenie pojazdu uprzywilejowanego, tj. wysyłających sygnały świetlne w postaci niebieskich lub czerwonych świateł błyskowych albo emitujących sygnały dźwiękowe o zmiennym tonie
- Wyposażenia pojazdu w urządzenie, informujące bądź zakłócające działanie sprzętu kontrolno-pomiarowego, używanego przez organy kontroli ruchu drogowego. (Również przewożenie takowego urządzenia w stanie, który jednoznacznie wskazuje na gotowość do jego użycia.
- Zakrywania świateł oraz urządzeń sygnalizacyjnych, tablic rejestracyjnych lub innych wymaganych oznaczeń, które powinny być widoczne.
- Pozostawienia pojazdu bez wymaganego wedle przepisów oświetlenia
- Korzystania ze świateł drogowych w sposób, który jest niezgodny z przepisami
- Naruszenia warunków przewozu konwojentów, drużyn roboczych lub osób, wykonujących czynności ładunkowe w przyczepie, ciągniętej przez ciągnik rolniczy(W przypadku, gdy liczba osób przekracza 5)
- Naruszenia warunków przewozu konwojentów, drużyn roboczych lub osób wykonujących czynności ładunkowe w przyczepie ciągniętej przez ciągnik rolniczy, jeżeli rzeczone osoby znajdują się pomiędzy ładunkiem a przednią ścianą przyczepy
Sankcja dwóch punktów przypisana jest do niewielkich wykroczeń:
- Nie zastosowania się do znaków od B-13 do B-19 „zakaz wjazdu …” (są to zakazy, dotyczące m.in przewożenia konkretnych ładunków , gabarytów pojazdów etc.)
- Naruszenia obowiązku używania przez kierującego pojazdem kasku ochronnego, odpowiadającego właściwym warunkom technicznym, tj. w przypadku podróżowania np. motocyklem
- Naruszenia zakazu cofania w tunelu, na moście lub wiadukcie
- Nie zastosowania się do zasad obowiązującego ruchu prawostronnego
- Naruszenia przez kierowcę zakazu wjeżdżania na skrzyżowanie, jeśli na skrzyżowaniu lub za nim nie ma miejsca do kontynuowania jazdy
- Omijania pojazdu z niewłaściwej strony
- Naruszenia warunków przewozu osób w przyczepie, (z wyłączeniem naruszeń, określonych kodem E 01–E 05, tj. jazdy z niedozwoloną prędkością, naruszeń C 07–C 16, czyli niestosowania się do obowiązujących na oznaczeniach zakazów, oraz naruszeń C 17 i C 18, dotyczących zasad parkowania)
- Naruszenia warunków dopuszczalności przewozu osób samochodem ciężarowym poza kabiną kierowcy, (z wyłączeniem naruszeń, określonych kodem E 01–E 05, dotyczących jazdy z niedozwoloną prędkością)
- Utrudniania lub tamowania ruchu poprzez brak zasygnalizowania lub błędne sygnalizowanie manewru
- Nie zatrzymania pojazdu w związku ze znakiem B-20 „stop”
- Przekroczenia dopuszczalnej prędkości w przedziale od 11 do 20 km/h
- Jazdy z prędkością, utrudniającą ruch innym jego uczestnikom
- Nie zastosowania się podczas jazdy do obowiązku używania wymaganych przepisowo świateł w warunkach zmniejszonej przejrzystości powietrza
- Nie stosowania się podczas jazdy do obowiązku używania wymaganych przepisami świateł w okresie od świtu do zmierzchu
- Zignorowania warunków dopuszczalności używania świateł przeciwmgłowych -zarówno przednich, jak i tylnych
- Naruszenia przepisów, dotyczących przewozu dzieci lub młodzieży, przez kierowcę pojazdu przewożącego dzieci lub młodzież, bądź autobusu szkolnego
- Wjeżdżania między pojazdy, jadące w kolumnie:
- rowery lub wózki rowerowe, albo
- pojazdy uprzywilejowane oraz
- pojazdy jednostek, podporządkowanych Ministrowi Obrony Narodowej
- Naruszenia przepisów, określających zasady przewozu osób niepełnosprawnych przez kierowcę pojazdu, przewożącego osoby niepełnosprawne
Jeden punkt karny jest przyznawany kierowcy w momencie:
- Niestosowania się do pozostałych, niewyszczególnionych w niniejszym katalogu znaków i sygnałów drogowych
- Ozdabiania tablic rejestracyjnych oraz umieszczania na pojeździe znaków, napisów, czy też przedmiotów, ograniczających czytelność wyżej wspomnianych.
- Nie przestrzegania przepisów, określających warunki oraz zakazy zatrzymywania się lub postoju
- Prowadzenia pojazdu pomimo braku dopuszczenia go do ruchu
- Naruszenia przepisów, ustalających zasady przewozu dzieci lub młodzieży przez kierującego pojazdem innym, niż autobus szkolny, bądź pojazd do tego przeznaczony
- Naruszenia przepisów, dotyczących przewozu osób niepełnosprawnych przez kierowcę pojazdu, niezarejestrowanego jako przeznaczony do przewozu tychże osób
Jak i gdzie sprawdzić ilość przypisanych nam punktów karnych?
W dobie cyfryzacji dokumentów nie jest już konieczne odwiedzanie komisariatu policji w celu zasięgnięcia informacji o stanie punktów karnych kierowcy. Dzięki internetowi, mamy obecnie dostęp do bazy danych za pomocą usługi systemu CEPiK2.0. Aby mieć możliwość do sprawdzenia aktualnej ilości sankcji, konieczne jest założenie 'profilu zaufanego’ na stronie Gov.pl i zalogowanie się do systemu. Oczywiście, są to dane poufne, toteż użytkownik nie ma dostępu do całej bazy danych, lecz jedynie do własnej rubryki w rejestrze.
https://www.gov.pl/web/gov/sprawdz-swoje-punkty-karne
Baza danych jest aktualizowana raz dziennie, co znaczy, że wyświetlona informacja może ulec zmianie w ciągu 24 godzin. W razie wątpliwości zaleca się sprawdzenie ilości punktów ponownie, na przykład w dniu następnym.
UWAGA! Istnieje możliwość pobrania informacji o punktach w formacie PDF i wydrukowania jej. Taki wydruk ma jednak charakter informacyjny – nie jest to dokument urzędowy. Oznacza to, że sąd, bądź urząd może nie uznać takiego dokumentu (na przykład jako dowód w sprawie).
W przypadku konieczności uzyskania zaświadczenia o mocy prawnej, należy niezwłocznie udać się na komisariat policji osobiście. Rzeczony dokument zostaje nam wydany za okazaniem dowodu wpłaty oraz dokumentu, potwierdzającego naszą tożsamość. Opłata za wydanie zaświadczenia wynosi 17 zł, i winna być wniesiona w urzędzie gminy lub miasta (lub dokonana za pomocą przelewu na konto bankowe instytucji).
Czy do wszystkich mandatów dolicza się punkty karne?
Co może wydać się zaskakujące, to fakt, iż nie wszystkie wykroczenia objęte są punktami karnymi. Zazwyczaj są to drobniejsze przewinienia, które nie dezorganizują ruchu, bądź nie stanowią bezpośredniego zagrożenia dla innych jego uczestników. Nie jest to jednak regułą, gdyż np. nieodpowiednio zabezpieczony ładunek jest realnym zagrożeniem, mogącym przyczynić się do wystąpienia kolizji, jednak funkcjonariusz nie ma bezpośredniej podstawy prawnej do naliczenia punktów karnych. W takiej sytuacji zazwyczaj jest to 'podpinane’ pod 'spowodowanie zagrożenia dla bezpieczeństwa ruchu drogowego” i objęte sankcją w wysokości 6 punktów karnych.