Odpowiedź na to pytanie zadowoli nas jedynie częściowo, gdyż brzmi ona : i tak, i nie. Co zatem to dla nas oznacza w praktyce?
Części Obowiązkowe
Część praktyczna kursu nauki jazdy jest w Polsce obowiązkowa, gdyż aktualne przepisy nie przewidują innej niż kurs w OSK możliwości poruszania się pojazdem bez dokumentu uprawniającego. Dodatkowo, wymagane jest uczestnictwo w zajęciach z udzielania pierwszej pomocy (4 godziny).
Wciąż krążą pogłoski o tym, jakoby przepisy miały pozwalać na jazdę osobie nieuprawnionej, jednak wyłącznie w towarzystwie pasażera, posiadającego prawo jazdy. Niestety, mimo, iż w polskim prawie znajduje się całkiem podobny zapis, nie dotyczy on osób, które nie zaliczyły kursu.
Istnieje jednak specjalny kod na dokumencie -05.05, który zezwala na prowadzenie pojazdu jedynie w towarzystwie osoby posiadającej stosowne uprawnienia. Zazwyczaj dotyczy to osób cierpiących np. na chroniczną senność bądź tych niepełnosprawnych, czy znajdujących się w słabszej kondycji fizycznej.
W roku 2010, zarząd Polskiej Izby Gospodarczej Ośrodków Szkolenia Kierowców wysunął projekt nowelizacji ustawy, który zakładał możliwość nauki prowadzenia pojazdu we własnym zakresie, co możliwe jest m.in w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych. Został on jednak odrzucony ze względu na obawę o rację bytu mniejszych ośrodków szkoleniowych.
Części Nieobowiązkowe
Wskutek nowelizacji ustawy, już od kilku lat możliwe jest samodzielne przygotowywanie się do egzaminu teoretycznego na prawo jazdy. Dodatkowo, zaliczenie go jeszcze przed rozpoczęciem nauki w szkole jazdy zwalnia nas z ze szkolenia teoretycznego w OSK.
Nauka na prawo jazdy bez kursu w OSK
Mimo, iż wydaje się to dla niektórych wręcz niemożliwe, pozytywny wynik na egzaminie teoretycznym nie jest ósmym cudem świata. Coraz większa ilość młodych kierowców decyduje się na zaznajomienie z przepisami ruchu drogowego poza murami OSK. Największą rolę w samodzielnym opanowaniu zasad odgrywa dostęp do internetu oraz obecne na rynku opracowania Kodeksu Drogowego (przetłumaczone w przystępny sposób, tj. „z urzędowego na nasze”)
Chociaż wielu sceptycznie podchodzi do kwestii odbycia kursu przez Internet, rozwiązanie to z roku na rok zyskuje coraz większą rzeszę zwolenników – również wśród wykładowców Ośrodków Szkolenia Kierowców, którzy coraz częściej realizują materiał w formie hybrydowej, bądź całkowicie opierając się na e-learningu.
Co zawiera kurs na prawo jazdy?
[Przykładowa rozpiska kursu podstawowego – elementy dodatkowe oznaczone gwiazdką]
- Kurs teoretyczny:
- podręcznik kursanta*
- Wewnętrzne testy egzaminacyjne*
- 26 godzin szkolenia teoretycznego
- 4 godziny szkolenia teoretycznego – kurs pierwszej pomocy ofiarom wypadków drogowych
- Kurs praktyczny:
- 30 godzin szkolenia praktycznego (manewry na placu i jazda po mieście)
- ćwiczenia na placu egzaminacyjnym WORD*
- 2 dodatkowe godziny jazdy przed egzaminem*
- Wewnętrzny egzamin praktyczny na zasadach egzaminu państwowego*
- Przykładowy kurs rozszerzony:
- +10 godzin do przepisowego minimum 30 godzin.
- +2 godziny kursu pierwszej pomocy
- +dodatkowy egzamin wewnętrzny
Ile trwa szkolenie?
Jako, iż coraz więcej ośrodków decyduje się na nauczanie hybrydowe, bądź e-learning, a z roku na rok rośnie liczba osób, które samodzielnie podejmują naukę do egzaminu, ciężko jest przewidzieć czas trwania kursu. Rozdysponowanie wyżej wspomnianych 30 godzin wydaje się być obecnie kwestią indywidualną – zwłaszcza w dwóch ostatnich przypadkach.
Zazwyczaj szacuje się, iż kurs podstawowy na prawo jazdy trwa około 1.5 miesiąca, jednak czas ten jest jedynie orientacyjny. Duża ilość ośrodków oferuje możliwość wyboru również czasu nauki praktycznej, co może skutkować wydłużeniem bądź skróceniem kursu.
UWAGA! W przypadku wykładów/e learningu, godzina zajęciowa wynosi 45 min, za to lekcja kursu praktycznego trwa 60 min.
Przykładowe rozdysponowanie czasu trwania szkolenia:
- Kurs teoretyczny [30h] – 3 tygodnie z przysłowiowym 'hakiem’
- 26 godzin e- learningu, np. 2 godziny dziennie, z wyłączeniem weekendów
- 4 godziny zajęć pierwszej pomocy, np. całość w jeden weekend
- Kurs praktyczny [30h] – 2 tygodnie i 1 dzień.
- np. 2h dziennie, z weekendami włącznie.
Na co zwrócić uwagę przy jeździe po mieście?
Wbrew pozorom, jest to bardzo ważna do omówienia kwestia. Nie będzie nadużyciem stwierdzenie, iż może ona zaważyć na wyniku naszego egzaminu, gdyż niespodziewanie może ona wpłynąć na poziom naszych umiejętności. O czym więc warto pamiętać?
- Godziny szczytu:
- Kurs praktyczny dzieli się na dwie części, czyli zajęcia na placu manewrowym oraz jazdę po mieście, która ma na celu przede wszystkim praktyczne zaznajomienie kierowcy z ruchem drogowym oraz wypracowanie odpowiednich reakcji na dane sytuacje. Jeżeli wybierzemy zajęcia o godzinie 17:00, nagle okaże się, że połowę lekcji spędziliśmy w korku ze względu na zagęszczenie ruchu o tej porze. Być może jednorazowe zdarzenie nie wpłynie na wynik egzaminu, ale gdy opisana sytuacja powtórzy się kilkukrotnie, nasze szanse na zaliczenie maleją w stosunku do ubywających z jazdy godzin.
- Warunki atmosferyczne:
- Nie rezygnuj z lekcji w przypadku niesprzyjającej pogody. To, że pada deszcz, śnieg, lub nad jezdnią snuje się mgła, nie ustanowi o odwołaniu naszego egzaminu. Dobry kierowca powinien być zaznajomiony z powierzchnią jezdni w każdych warunkach, bez względu na staż. Brak umiejętności włączenia np. świateł przeciwmgielnych, czy nieodpowiednia prędkość w stosunku do stanu asfaltu może zakończyć się w najlepszym wypadku negatywnym wynikiem egzaminu.
- Rytm dnia:
- Ograniczona widoczność jest sporym utrudnieniem, dlatego rekomendujemy odbycie przynajmniej jednej lekcji po zachodzie słońca – zwłaszcza podczas odbywania kursu w sezonie zimowym, gdy ściemnia się już około godziny 15 – jeżeli nasz egzamin zostanie wyznaczony na 17:00, a dotychczas jeździliśmy jedynie w świetle dnia, możemy mieć niemały problem z przystosowaniem się do zupełnie dla nas nowych warunków.
- Twoje samopoczucie:
- Jeżeli skończyłeś pracę o godzinie 16, jesteś zmęczony po ośmiu godzinach za biurkiem, głodny jak wilk, a na dodatek masz kiepski dzień, nie biegnij na łeb na szyję na lekcję o 17. Ludzki mózg również ma pewną pojemność, czyli dzienny limit przyjętych informacji. Nauka w takim stanie to zdecydowanie zły pomysł. Stres i rozkojarzenie to najgorsi wrogowie kursantów. Nie mówiąc już o tym, że będziesz myśleć o ulubionym batoniku przy włączaniu kierunkowskazu, a burczenie w brzuchu zagłuszy rady instruktora.
- Odpowiednie nastawienie do kursu:
- Zapisałeś się na kurs 'byle zaliczyć’? Możesz pogratulować sobie wyrzucenia pieniędzy w błoto, (choć niewykluczone, że już to robisz) albo zmienić nastawienie. Może i uczyłeś się jeździć na traktorze dziadka 5 lat temu, a wczoraj podwiozłeś babcię do koleżanki na wsi, ale lekceważenie kursu, czy też przysłowiowe 'olanie’ znajomości zasad ruchu drogowego nigdy nie kończy się dobrze.
- Osoba prowadząca kurs
- O ile muchy w nosie i brak sympatii do instruktora nie przekreślą twojej szansy na zostanie kierowcą, o tyle skutecznie obniżą radość z jazdy jak i twoje przygotowanie. Jeżeli nie lubisz szkoleniowca, lub zachowuje się on wobec ciebie nieprawidłowo – po prostu zmień go na innego. To ty płacisz za kurs, i masz wyciągnąć z niego jak najwięcej: i radości, i umiejętności.
Przyspieszony Kurs na Prawo Jazdy
Jako, iż ośrodki prześcigają się w niecodziennych ofertach zniżkowych, czemuż miałyby zaniechać tego w przypadku skrócenia czasu kursu? Teoria w weekend, dwie godziny zegarowe 'za jednym zamachem’? Są szkoły, które oferują szybkie kursy prawa jazdy, połączone z wypoczynkiem w hotelu, których długość waha się względem wybranej kategorii – tak więc, kurs na „prawko” dla kat. E do B liczy sobie zaledwie tydzień, a kurs dla Kat. C oraz C+E, trwa 16 dni.
Czy jest to dobre rozwiązanie?
Z pewnością nie dla wszystkich zainteresowanych – są wśród kandydatów osoby, które jazdę mają we krwi – są osłuchane z pracą silnika, nie stresują się, nie mają problemów z koncentracją. Niestety, bardzo duży odsetek kursantów zmaga się z ogromnym zdenerwowaniem za kierownicą – mylą strony, kierunkowskazy, a czasem nawet i pedały. Co więcej, badania wykazują, iż ludzki mózg potrzebuje czasu na przyswojenie informacji, a tym samym – odstępy czasowe pomiędzy kolejnymi lekcjami korzystnie wpływają na efektywność nauki.
Ile kosztuje kurs prawa jazdy?
Ceny standardowych, pełnych kursów przygotowujących do prawa jazdy wahają się między 1500 – 2200 zł, co zależy zazwyczaj np. od stanu aut danego ośrodka, liczby wykładowców i instruktorów oraz bonusów.
Wiele szkół oferuje również promocje, takie jak np. przysłowiowe dwie pieczenie na jednym ogniu, czyli na zapisy we dwoje – po 100 zł rabatu dla obu kursantów przy wspólnym zapisie do OSK, które można wydać np. na dodatkową godzinę doszkalającą, albo gratisową lekcję dla jednej osoby.
Niektóre z ośrodków oferują też możliwość wykonania badanie lekarskiego na miejscu, lub zniżkę na takowe, a jeszcze inne przewidują zniżkę za okazaniem ważnej legitymacji studenckiej.
Są również oferty nieco ekstrawaganckie, jednak wciąż popularne wśród kursantów, takie jak kurs z kilkugodzinną jazdą Porsche w cenie, czy nawet szkoły jazdy, tworzone przez kobiety dla kobiet.
Bon upominkowy oraz inne promocje OSK
Zapewne wielu z nas spotkało się w Internecie z kuszącymi ofertami tańszych kursów na prawo jazdy. O ile stosunkowo niewielkie promocje nie powinny wzbudzać większych podejrzeń, o tyle zniżka w wysokości 500 zł zdecydowanie powinna uruchomić w nas sceptycyzm. Zazwyczaj po wejściu w szczegóły ogłoszenia okazuje się, iż kurs obowiązuje limit czasowy – jeżeli trwa on np. do końca roku, mamy jeszcze czas go zrealizować – no chyba, że został on zakupiony w grudniu. Sprawa wygląda o wiele gorzej, gdy do czynienia mamy z limitem np. kwartalnym, miesięcznym etc. Oczywiście, nie znajdujemy się w sytuacji bez wyjścia – zwłaszcza w przypadku dokonania zakupu poprzez serwis internetowy. Niektóre strony oferują kupony, które objęte są polityką zwrotu. Na nieszczęście dla nas, serwisy te mają prawo odmówić zwrotu z racji udzielenia znacznej promocji – dotyczy to również ośrodków szkoleniowych.
Niestety, tykający zegar to nie jedyna pułapka, która czyha na łowców okazji – zdarzają się też kursy obejmujące np. tylko zajęcia na placu manewrowym, lub nie obejmujące teorii, które po przeliczeniu wychodzą znacznie drożej nawet od tych, zakupionych w cenie regularnej.
Kierowca musi być czujny i unikać ryzyka, toteż jak na dobrego kierowcę przystało należy omijać z daleka podejrzane oferty, opiewające na zbyt małą kwotę w stosunku do bilansu zysków i kosztów, poniesionych przez dany ośrodek.