Egzamin na prawo jazdy: pytania specjalistyczne

Zgodnie z procedurami państwowy egzamin teoretyczny podzielony jest na dwie części, zróżnicowane pod względem charakterystyki pytań, odpowiedzi i tematyki. Ta ostatnia jest nierozerwalnie połączona z kategorią pojazdu, na którą pragniemy otrzymać uprawnienia.

Szybkie przypomnienie zasad i przebiegu egzaminu:

• Część podstawowa:
  • 20 pytań, wymagających odpowiedzi TAK/NIE.
    • W tym 10 pytań za 3 pkt, 6 pytań za 2 pkt i 4 pytania za 1 pkt
      • Im wyższa wartość punktowa, tym wyższe znaczenie zagadnienia dla bezpieczeństwa na drodze.
  • Maksymalnie możemy uzyskać 46 punktów
  • Pytania sformułowane są na podstawie materiałów filmowych, i dotyczą podstawowych zagadnień dla większości kategorii: pierwszeństwo w ruchu prawostronnym, znajomość oznaczeń drogowych i zasad bezpieczeństwa przy wykonywaniu podstawowych manewrów – zmiany pasa ruchu oraz wyprzedzania.
    • Mamy 20 sekund na obejrzenie video i 15 sekund na udzielenie odpowiedzi.

• Część specjalistyczna:
  • 12 pytań, wymagających odpowiedzi A,B,C
    • 6 pytań za 3 punkty, 4 pytania za 2 punkty, oraz 2 pytania za 1 punkt.
      • Stosunek punktacji do priorytetu pytania: jak wyżej
  • Limit czasowy: 50 sekund na zapoznanie się z pytaniem i udzielenie odpowiedzi.
  • Maksymalna suma punktów wynosi 28
  • Pytania nie zawsze odnoszą się do załączników. Oscylują one wokół przepisów i zasad, które mają zastosowanie ściśle w obrębie zdawanej przez nas kategorii, np. obowiązkowego wyposażenia naszego pojazdu czy dokładniejszych reguł udzielania pierwszej pomocy.

Aby zdać cały egzamin teoretyczny na prawo jazdy, musimy uzyskać co najmniej 68 punktów z 74 możliwych.

Przykładowy test specjalistyczny dla kat. B

Pytania pochodzą z oficjalnej bazy, dostępnej na stronie Serwisu Rzeczpospolitej Polskiej (www.gov.pl)

• Czego nie masz prawa robić, gdy kierujesz samochodem osobowym? (2 pkt.)
  • Przewozić osób w stanie nietrzeźwości.
  • Korzystać z telefonu wymagającego trzymania mikrofonu w ręku.
  • Używać tempomatu na obszarze zabudowanym.

Wyjaśnienie: Zgodnie z polskim prawem, kierowca nie może korzystać podczas jazdy z telefonu, wymagającego trzymania słuchawki lub mikrofonu w ręku (art. 45 ust. 2 pkt 1 prawa o ruchu drogowym) km od

• Którą z wymienionych czynności należy wykonać, kierując samochodem osobowym w nocy podczas mgły? (3 pkt.)
  • Zmniejszyć prędkość.
  • Włączyć światła drogowe w celu polepszenia widoczności.
  • Jechać bardzo blisko poprzedzającego pojazdu, aby widzieć jego światła pozycyjne.

Wyjaśnienie:Art. 3 ust. 1 ustawy 'Prawo o ruchu drogowym’ mówi o konieczności zachowania szczególnej ostrożności we wszystkich sytuacjach, które są potencjalnym zagrożeniem dla bezpieczeństwa ruchu drogowego – zdecydowanie do takich zalicza się jazda w niesprzyjających warunkach atmosferycznych. Jak wiadomo, kąt widzenia kierowcy ulega obniżeniu wraz ze wzrostem prędkości.

• Kierujesz samochodem. Jak powinieneś się zachować w czasie wymijania pojazdu nocą? (3 pkt.)
  • Patrzeć prosto w reflektory pojazdu nadjeżdżającego z przeciwka.
  • Zmienić światła mijania na drogowe.
  • Patrzeć w prawo od źródła światła pojazdu nadjeżdżającego z przeciwka i wypatrywać tam ewentualnej przeszkody.

Wyjaśnienie: Do sytuacji, wymagających od kierowcy zachowania szczególnej ostrożności zaliczają się warunki ograniczonej widoczności, czyli jazda nocna. Skupienie na drodze w takich wypadkach winno oscylować wokół wypatrywania potencjalnego zagrożenia.

• Z jaką maksymalną dopuszczalną prędkością wolno Ci kierować samochodem osobowym po drodze za tym znakiem? (3 pkt.)
  • 70 km/h
  • 100 km/h
  • 90 km/h

Wyjaśnienie: Powyższa droga nie jest autostradą, drogą ekspresową ani drogą dwujezdniową z co najmniej dwoma pasami przeznaczonymi dla każdego kierunku ruchu: oznacza to, iż maksymalna prędkość, z jaką możemy jechać wynosi 90 km/h.

• Czy w każdym reflektorze samochodu osobowego wolno Ci zamiast żarówki halogenowej wykorzystywać lampę ksenonową? (2 pkt.)
  • Tak, w sytuacjach awaryjnych.
  • Nie, ponieważ może to doprowadzić do oślepienia innych kierujących.
  • Tak, jeżeli trzonek źródła światła pasuje do oprawki w reflektorze.

Wyjaśnienie: Choć nie ma osobnego przepisu w tej kwestii, zgodnie z Ustawą o ruchu drogowym powinniśmy unikać stwarzania zagrożenia dla ruchu drogowego, czym definitywnie jest oślepianie kierowców innych pojazdów za pomocą niewłaściwego oświetlenia.

• Która z wymienionych usterek, uniemożliwia bezpieczne używanie samochodu w ruchu drogowym? (1 pkt.)
  • Zanieczyszczony wkład filtra powietrza.
  • Przegrzewające się elektrody świec zapłonowych.
  • Przepalona żarówka tylnego lewego kierunkowskazu.

Wyjaśnienie: Wedle przepisów, (art. 22 ust. 5, Prawo o ruchu drogowym) mamy obowiązek informować innych uczestników ruchu drogowego o planowanych manewrach w celu uniknięcia kolizji i umożliwienia im zareagowania na nasze działanie.

• Do czego może doprowadzić zbyt mocne hamowanie samochodu osobowego niewyposażonego w system ABS? (2 pkt.)
  • Do skrócenia o co najmniej połowę drogi hamowania.
  • Do utraty sterowności.
  • Do zniszczenia hamulców.

Wyjaśnienie: System ABS, czyli anti-lock braking system – część układu hamulcowego, stosowana w pojazdach mechanicznych w celu zapobiegania blokowaniu kół podczas hamowania. Trzy podstawowe cele stosowania ABS-u to utrzymanie kierowalności auta i nie dopuszczenie do utraty jego stabilności podczas wykonywania manewru. System ten również skraca tzw. 'drogę hamowania’

• Który z wymienionych przypadków może świadczyć o złym stanie technicznym samochodu osobowego? (1 pkt.)
  • Emisja czarnych lub niebieskich gęstych spalin.
  • Emisja bezbarwnych spalin.
  • Zaświecenie się na czerwono lampki kontrolnej ciśnienia oleju silnikowego przed uruchomieniem silnika.

Wyjaśnienie: Kolorowy dym, wydobywający się z rury wydechowej jest efektem spalania nadprogramowego składnika podczas pracy silnika. Może to być np. ciecz chłodząca, olej silnikowy bądź zbyt wysoka porcja paliwa. Niebieski kolor spalin oznacza przedostanie się do komór silnika oleju, a czarne spaliny mogą świadczyć o nagromadzonej sadzy lub uszkodzeniu turbosprężarki.

• Który z wymienionych czynników może ograniczyć pole widzenia kierującego samochodem osobowym podczas jazdy nocą? (2 pkt.)
  • Zmniejszona prędkość.
  • Uszkodzony system ABS.
  • Niewłaściwie ustawione światła.

Wyjaśnienie: Ustawienie świateł to jedyny czynnik z wyżej wymienionych, mający wpływ na ograniczenie widoczności kierowcy w trakcie jazdy nocą.

• Jakie jest ryzyko poślizgu pojazdu podczas jazdy w czasie deszczu? (3 pkt.)
  • Największe w początkowej fazie deszczu.
  • Najmniejsze w początkowej fazie deszczu.
  • Największe w końcowej fazie deszczu.

Wyjaśnienie: Pierwsza faza opadów jest najniebezpieczniejsza, gdyż piasek i inne zanieczyszczenia zalegające na jezdni ulegają wymyciu przez wodę. Może to zwiększyć szansę utraty przyczepności przez pojazd.

• Które z wymienionych zachowań wobec rannego w wypadku, może skutkować odpowiedzialnością karną? (3 pkt.)
  • Zaniechanie udzielenia jakiejkolwiek pomocy.
  • Każde nieprofesjonalne działanie ratownicze.
  • Każde nieprofesjonalne i błędne działanie ratownicze.

Wyjaśnienie: Art. 162 Kodeksu Karnego wyraźnie mówi o tym, iż nieudzielenie pomocy poszkodowanemu przy posiadaniu takiej możliwości podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Nie jest jednak przestępstwem nieudzielenie pomocy w warunkach, stwarzających zagrożenie dla naszego i osób trzecich zdrowia bądź życia.

• Jak powinieneś postąpić, gdy jesteś świadkiem upadku z czterokołowca, a ofiara ma uraz głowy, z widocznym krwawym wyciekiem z nosa lub ucha? (3 pkt.)
  • Unieruchomić głowę i kręgosłup szyjny i założyć opatrunek osłaniający.
  • Nałożyć opatrunki uciskowe na miejsca krwawiące.
  • Nie dotykać poszkodowanego.

Wyjaśnienie: W przypadku każdego urazu głowy u poszkodowanego, musimy zakładać uraz kręgosłupa. Ponadto, wyciek z uszu może świadczyć o złamaniu podstawy czaszki. Po udzieleniu pierwszej pomocy należy niezwłocznie wezwać pogotowie –

Krótka ściągawka z zagadnień, które są 'pewniakami’ na każdym egzaminie :

• Dopuszczalne prędkości na poszczególnych drogach.
  • 140 km/h – na autostradach, 120 km/h – na drogach ekspresowych dwujezdniowych, 100 km/h – na drogach ekspresowych jednojezdniowych i na drogach dwujezdniowych z co najmniej dwoma pasach przeznaczonych dla każdego kierunku ruchu 90 km/h – na pozostałych drogach. 50 km/h na terenie zabudowanym

• Sytuacje, wymagające od nas zachowania szczególnej ostrożności.
  • Sytuacje ograniczonej widoczności – zmrok, niewidoczne zakręty, podjazdy pod wzniesienie, wjazdy lub wyjazdy z tuneli i innych stref zacienionych.
  • Sytuacje jazdy w niesprzyjających warunkach atmosferycznych -mgła, deszcz, śnieg, szadź, ostre słońce.
• Znajomość znaków drogowych.
  • Znaki ostrzegawcze (typ A), np. A-14: roboty drogowe
  • Znaki zakazu (typ B), np. B-2: zakaz wjazdu
  • Znaki nakazu (typ C), np. C-12: ruch okrężny/rondo
  • Znaki informacyjne (typ D), np. D-51: automatyczna kontrola prędkości/fotoradar
  • Znaki kierunku i miejscowości (typ E), np. E-11: drogowskaz do zabytku przyrody
  • Znaki uzupełniające (typ F), np. F-9: znak prowadzący na drodze objazdowej
  • Tabliczki do znaków drogowych (typ T), np. T-11: tabliczka wskazująca na przeprawę promową
  • Znaki dodatkowe (typ G), np. G-3: krzyż św. Andrzeja przed przejazdem kolejowo-drogowym jednotorowym
  • Znaki poziome (typ P), np. P-10: przejście dla pieszych
• Zasady udzielania pierwszej pomocy.
  • Prawidłowe informowanie służb o zdarzeniu, bezwzględny obowiązek reakcji w obliczu wypadku, podstawowe czynności ratownicze.
• Wyposażenie i mechanika ruchu naszego pojazdu.
  • Systemy ABS, ASR, ESP, układ kierowniczy i hamulcowy, funkcje podstawowych płynów w układzie zasilającym (olej silnikowy, płyn chłodniczy), głębokość bieżnika
• Możliwe usterki w pojeździe oraz ich konsekwencje.
  • Usterki układu silnikowego, awarie elektroniki i świateł, znajomość kontrolek, usterki zagrażające bezpieczeństwu na drodze.
• Zachowanie bezpieczeństwa
  • Obowiązek zapinania pasów, wożenia dziecka w foteliku ochronnym, zasady przewozu osób i ładunków, zasady oznaczania holowanego pojazdu, obowiązek wożenia gaśnicy w pojeździe

A co z innymi kategoriami?

Jak już zostało wspomniane wcześniej, każda kategoria ma swoją specyfikę, dlatego też pytania na tej części egzaminu różnią się jej względem. Wynika to z różnic gabarytowych (Pojazdy kat. C ze względu na masę i rozmiar mają np. inne ograniczenia prędkości) bądź technicznych (Pojazdy, znajdujące się w kat. A mają zupełnie inną sterowność i zasady bezpieczeństwa). Jeszcze inne przepisy dotyczą rolników i kierowców pojazdów wolnobieżnych (na przykład walca), którzy niezwykle rzadko uczestniczą w zorganizowanym ruchu drogowym – pytania dla amatorów takich pojazdów zazwyczaj będą dotyczyły ich ładowności lub znajomości używania tzw. biegów polowych.

Nie zapominajmy również o tym, że w ramach egzaminu państwowego na prawo jazdy można uzyskać pozwolenie na kierowanie tramwajem: jest to zupełnie odmienny pojazd od wszystkich tych, wymienionych powyżej. Motorniczy mają osobne znaki drogowe i sygnalizację świetlną, ponadto poruszają się na ściśle określonych trasach.

Jedynym, bezwzględnie obowiązującym tematem dla wszystkich kandydatów na kierowców jest pomoc ofiarom wypadków komunikacyjnych. W większości przypadków, pytania dotyczące pierwszej pomocy przedmedycznej są najwyżej punktowanymi na teście. Abstrahując od tematu egzaminu, udzielenie pomocy poszkodowanemu jest obowiązkiem nie tylko każdego kierowcy, ale i obywatela. Ucieczka z miejsca wypadku lub pozostawienie jego ofiar ma status przestępstwa drogowego i może poskutkować odebraniem nam prawa jazdy. Ponadto, artykuł 162 Kodeksu Karnego przewiduje karę za świadome nieudzielenie pomocy ofierze wypadku w wymiarze do 3 lat pozbawienia wolności.

Zachęcamy więc wszystkich, również tych świeżo upieczonych kierowców do wożenia w pojeździe apteczek samochodowych. Chociaż nie mamy prawnego obowiązku posiadania ich w naszym aucie, życie ludzkie znaczy o wiele więcej niż 250g środków opatrunkowych w plastikowym pudełku.