Międzynarodowe Prawo Jazdy

Życie sprawia nam wiele niespodzianek. Niektórzy czasem fartem unikają wypadku, inni spotykają miłość swojego życia w tramwaju… I są jeszcze ci, którzy przez BREXIT nie mogą odwiedzić swojej cioci w Anglii bez międzynarodowego prawa jazdy. O co w tym wszystkim chodzi, i dlaczego warto w takowe zainwestować?

Międzynarodowe prawo jazdy można porównać do paszportu, gdyż jest ono wymagane w krajach poza Strefą Schengen. Ten przydatny dokument pozwala nam na wjazd własnym autem lub wypożyczenie samochodu w krajach, przynależących do Konwencji Genewskiej albo Wiedeńskiej*

Poniżej 10 najpopularniejszych celów podróży, będących członkami powyższych układów:

*Pełny spis państw, będących stronami tychże konwencji jest dostępny na stronie www.gov.pl. Ponadto, niektóre kraje niebędące włączone w ustalenia Konwencji Wiedeńskiej akceptują ten dokument – aby zasięgnąć dokładnych informacji na ten temat, należy udać się z zapytaniem do ambasady danego państwa.

Co jest niesamowicie ważne, to fakt, iż nie wszystkie kraje należą do obu konwencji. Przykładowo, chcąc wybrać się na wycieczkę objazdową do Wietnamu przez Tajlandię i Indie, wymagane jest tylko wyrobienie dokumentu, obowiązującego wśród krajów Konwencji Genewskiej. Jeżeli jednak zamarzyła nam się wycieczka do Egiptu z przystankiem w Arabii Saudyjskiej, musimy postarać się o oba warianty międzynarodowego prawa jazdy.

Jak uzyskać międzynarodowe prawo jazdy?

Jako, iż Polska należy do obu układów, nie mamy zbytniej trudności w uzyskaniu jednego lub nawet obu wariantów międzynarodowego prawa jazdy. Dodatkowo, jeżeli pragniemy mieć uprawnienia, obowiązujące w państwach członkowskich obu konwencji, możemy o nie wystąpić w jednym wniosku.

Procedura uzyskania międzynarodowego dokumentu krok po kroku:

Przed wstąpieniem w progi urzędu, powinniśmy spełnić dwa warunki:

• Posiadać ważne, polskie prawo jazdy.
• Mieć przygotowane aktualne zdjęcie* – lub dwa, jeżeli ubiegamy się o obie wersje dokumentu.

*Zdjęcie nie może być starsze niż 6 miesięcy, mieć wymiary 35×45 mm, oraz spełniać wszystkie pozostałe kryteria, obowiązujące zdjęcia do polskiego prawa jazdy, tj. być wydrukowane w kolorze, ostre, lecz z naturalnym kontrastem i odzwierciedlające nasz rzeczywisty kolor skóry. Ponadto, konieczne jest jego wykonanie na jednolitym jasnym tle i w kadrze, obejmującym całą głowę (maksymalnie do górnej części barków). Szczególnie ważne jest zachowanie neutralnej mimiki i zamknięcie ust oraz odsłonięcie oczu. Bardziej szczegółowe informacje na ten temat (np. w przypadku codziennego noszenia nakrycia głowy i okularów korekcyjnych) znajdują się na stronie www.gov.pl.

Krok 1: Wniosek

Za wydanie międzynarodowego prawa jazdy odpowiada ten sam organ, który zajmuje się dokumentami krajowymi – Urząd Starostwa Powiatowego/Miasta, czy też, w przypadku zamieszkania w Warszawie, Zarząd Dzielnicy. Nie musimy jednak przychodzić tam osobiście -gotowy wniosek możemy uzupełnić zarówno w urzędzie, jak i w domowym zaciszu. Wystarczy pobrać go ze strony www.gov.pl, wydrukować i dołączyć do niego zdjęcie (lub dwa, jeżeli występujemy o oba wzory), a następnie przekazać za pośrednictwem poczty do Wydziału Komunikacji.

Krok 2: Wszystko kosztuje

Spokojnie, na szczęście w tej kwestii jest znacznie taniej, niż przy standardowej opłacie za odbiór dokumentu (100.50 zł). Za jeden dokument jesteśmy zobowiązani zapłacić 35.50 zł, a za dwa – 71.00zł.

Wymienioną powyżej kwotę wpłacamy w kasie, a jej potwierdzenie zanosimy do miejsca, w którym składaliśmy nasz wniosek. Na szczęście dla wszystkich leniuchów, również w tym punkcie nie musimy ruszać się z naszej kanapy. Możemy po prostu dokonać płatności przelewem, i wysłać e-mail z potwierdzeniem jego wykonania do urzędu.

Krok 3: Czas

Postępowanie orzekające trwa 3 dni robocze, które liczone są od momentu otrzymania przez urząd potwierdzenia opłaty. Zazwyczaj jednak jesteśmy wzywani do urzędu przed upływem tego czasu – aby osobiście dokonać odbioru. Musimy wówczas wziąć ze sobą polskie prawo jazdy, aby urzędnik mógł dokonać weryfikacji naszych uprawnień.

Jeśli złożony przez nas wniosek spotka się z oddaleniem, przysługuje nam w takiej sytuacji prawo do odwołania od tej decyzji. Należy wówczas zwrócić się do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w terminie nie późniejszym niż 14 dni od odrzucenia naszego pisma. Stosowny dokument składa się w tym samym Urzędzie Starostwa Powiatowego, w którym ubiegaliśmy się o uzyskanie międzynarodowego prawa jazdy.

I co dalej?

Wszystko kiedyś się kończy – również termin ważności międzynarodowego prawa jazdy. Maksymalny czas obowiązywania dokumentu wynosi 3 lata, i nie może on przekraczać terminu ważności naszego polskiego dokumentu. Ponadto, sam dokument jest tylko dodatkiem do naszych polskich uprawnień, tj. ma on moc prawną jedynie po okazaniu go w towarzystwie krajowego prawa jazdy.

Inne ważne informacje prawne, dotyczące podróży zagranicznych:

1. Prawo jazdy nie jest prawnym dokumentem podróży – przy przekraczaniu granicy potrzebujemy ważnego dowodu osobistego lub paszportu.

2. Niektóre kraje należą do Strefy Schengen, mimo, iż nie wchodzą w skład państw Unii Europejskiej. Są to Islandia, Norwegia, Szwajcaria i Liechtenstein. Niestety, w skład krajów, pozwalających na swobodne przekraczanie granic wewnętrznych nie wchodzi tak popularna wśród polskich wczasowiczów Chorwacja, oraz Rumunia, Bułgaria i Cypr (które kandydują do wstąpienia do Strefy Schengen). Ze względu na przynależność tych krajów do Unii Europejskiej, kontrole graniczne nie wymagają paszportu od obywateli państw członkowskich paktu- można przekroczyć granicę na podstawie dowodu osobistego. Własną politykę podróżowania prowadzi także Irlandia.

Co to jest Konwencja Wiedeńska?

Konwencja Wiedeńska o ruchu drogowym to międzynarodowy traktat, określający ogólne zasady ruchu drogowego w krajach, które do niego przystąpiły. Co ważne, zasady Konwencji nie zawsze są tożsame z polskim prawem – w przypadku kolizji przepisów Ustawy o Ruchu Drogowym i zasad Konwencji Wiedeńskiej, pierwszeństwo mają przepisy zawarte w Konwencji. Zdarzają się jednak przypadki karania kierowców przez funkcjonariuszy policji za zachowania sprzeczne z polskim prawem, choć prawidłowe w świetle Konwencji.

Przykładem rozbieżności zapisów może być definicja skrzyżowania:

określenie „skrzyżowanie” oznacza każde przecięcie się dróg na jednym poziomie, ich połączenie lub rozwidlenie, łącznie z placami utworzonymi przez takie przecięcia, połączenia lub rozwidlenia. [art 1. ppkt h) Konwencji Wiedeńskiej o ruchu drogowym]

skrzyżowanie – przecięcie się w jednym poziomie dróg mających jezdnię, ich połączenie lub rozwidlenie, łącznie z powierzchniami utworzonymi przez takie przecięcia, połączenia lub rozwidlenia; określenie to nie dotyczy przecięcia, połączenia lub rozwidlenia drogi twardej z drogą gruntową, z drogą stanowiącą dojazd do obiektu znajdującego się przy drodze lub z drogą wewnętrzną. (art. 2 pkt 10 Ustawy O Ruchu Drogowym)

Zgodnie z zasadami przyjętej przez Polskę Rzeczpospolitą Ludową w 1988r. konwencji, funkcjonariusze policji drogowej nie mają podstawy prawnej do nałożenia mandatu na kierowców samochodów zagranicznych ze względu na rozbieżność przepisów o wyposażeniu samochodu.

Przykładem może być rozbieżność przepisów w Polsce i Niemczech – policja niemiecka nie może w Niemczech karać polskich kierowców za brak lub nieodpowiednio wyposażoną apteczkę samochodową, gdyż w Polsce jest ona zalecana, ale nieobowiązkowa, przy czym pojazdy zarejestrowane w Niemczech mają obowiązek zaopatrzyć się w ściśle określone środki medyczne. Z kolei polska policja na terenie naszego kraju nie ma prawa nałożyć mandatu na kierowców niemieckich za brak gaśnicy – w Niemczech nie jest ona obowiązkowa.

Uwaga! Sytuacja może ulec zmianie, kiedy spowodujemy wypadek, i okaże się, że brak określonego obowiązkowego wyposażenia (np. opon zimowych lub zapasowych żarówek), miał istotny wpływ na zaistnienie zdarzenia.

Należy także zauważyć, że zgodnie z artykułem 37 Konwencji, pojazd korzystający z jej ochrony powinien zostać opatrzony specjalnym znacznikiem, pozwalającym na zidentyfikowanie państwa, w którym dany pojazd został zarejestrowany.

Musi on spełniać konkretne wymogi, zgodne z załącznikiem Nr 3 do dokumentu:

Znak wyróżniający, wymieniony w artykule 37 konwencji, powinien składać się z jednej do trzech dużych liter alfabetu łacińskiego. Litery powinny mieć wysokość co najmniej 0,08 m (3,1 cala); szerokość kreski tych liter powinna wynosić co najmniej 0,01 m (0,4 cala). Litery powinny być koloru czarnego, wymalowane na białym tle mającym formę elipsy, której dłuższa oś powinna być pozioma.

Znak wyróżniający nie powinien być włączony do numeru rejestracyjnego lub umieszczony w taki sposób, że mogłoby to prowadzić do pomylenia go z numerem rejestracyjnym lub zmniejszać jego czytelność.

Wymogi wyposażenia auta

Niezależnie od przepisów Konwencji Wiedeńskiej, odpowiedzialny kierowca powinien przygotować się do podróży poprzez adekwatne do jej celu wyposażenie samochodu. Oprócz obowiązkowych elementów zaopatrzenia pojazdu w Polsce* (trójkąt ostrzegawczy i gaśnica) warto mieć przy sobie :

• Apteczkę, zawierającą przynajmniej podstawowe środki opatrunkowe (gaziki jałowe, plastry, bandaże, chustę trójkątną, rękawiczki jednorazowe i koc termiczny -folię NRC)
• Opony zimowe, jeżeli podróżujemy w sezonie.
• Koło zapasowe
• Dodatkowy komplet żarówek
• Gaśnicę
• Kamizelki odblaskowe dla wszystkich pasażerów*

*Kamizelki odblaskowe są bezwzględnie wymagane w każdym kraju – nie są one traktowane jako wyposażenie samochodu, więc ich brak powoduje niemożność powołania się na zasady Konwencji Wiedeńskiej. Również polskie prawo zobowiązuje nas do ich posiadania, jednak robi to w sposób pośredni. Choć za brak kamizelki w aucie nie dostaniemy mandatu, otrzymamy go za piesze poruszanie bez niej po drodze, gdy zapadnie zmrok – nawet wtedy, gdy poszukujemy pomocy.

Zgubienie dokumentów:

Wielu z nas zgubiło kiedyś jakiś dokument. O ile w przypadku zgubienia, np. legitymacji studenckiej możliwe jest kupienie biletu bez zniżki, o tyle w przypadku zawieruszenia się gdzieś naszego prawa jazdy sprawa jest o wiele trudniejsza – zwłaszcza, jeżeli znajdujemy się poza granicami naszego kraju.

W takiej sytuacji należy niezwłocznie zgłosić utratę dokumentu miejscowej policji, a następnie skontaktować się z najbliższym konsulatem lub ambasadą. Niestety, wyrobienie nowego dokumentu poza granicami kraju jest niemożliwe. Kierowca może za to uzyskać zaświadczenie o zagubionym prawie jazdy, które umożliwi samochodową podróż powrotną do kraju bez negatywnych konsekwencji podczas ewentualnej kontroli drogowej.

Dobrym rozwiązaniem przed zagraniczną podróżą może okazać się upoważnienie pozostającego w kraju członka rodziny. W razie takiego incydentu może on zgłosić zaginięcie dokumentu w polskim urzędzie, przyspieszając tym samym rozpoczęcie procedury wydania duplikatu.

Jeżeli jakimś cudem odnajdziemy nasz zaginiony dokument już po odebraniu duplikatu, należy natychmiast zgłosić zdarzenie w wydziale komunikacji Urzędu Starostwa Powiatowego i zwrócić tam odnalezione prawo jazdy.